رابطه بازدهی سهام با اندازه شرکت، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و نسبت سود به قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران

مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای (CAPM) رابطه تعادلی بین ریسک و نرخ بازده  مورد انتظار اوراق بهادار را بیان میکند. این مدل ادعا میکند که سرمایه گذاران تنها در قبال پذیرش ریسک سیستماتیک، انتظار دریافت پاداش (صرف) را دارند، به عبارت دیگر بازار به ریسک غیرسیستماتیک صرف (پاداش) پرداخت نمیکند. علی رغم اینکه این مدل (CAPM) پرکاربردترین مدل در محافل مالی و سرمایه گذاری بوده و هست، اما در عین حال تحقیقات تجربی اخیر انجام شده، این مدل را با چالش های شدیدی مواجه ساخته است. به نظر میرسد (β) به عنوان شاخص ریسک سیستماتیک، توان تشخیص رابطه ریسک و بازده را در دوره های بلند مدت از دست داده است. این در حالی است که متغیرهای دیگری نظیر اندازه شرکت، نسبت ارزش دفتری به قیمت بازار سهام، و نسبت سود به قیمت هر سهام، جایگزینهای بهتری برای شاخص ریسک به شمار میروند. این مقاله کوشیده است به بررسی رابطه بین اندازه شرکت، نسبت ارزش دفتری به قیمت بازار سهام و نسبت سود به قیمت هر سهم با بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران قلمرو زمانی 1379 لغایت 1383 پرداخته و عوامل موثر بر بازده مورد انتظار سهام این شرکتها را مورد شناسایی قرار دهد. بدین منظور،  تاثیر متغیرهای اندازه شرکت، نسبت ارزش دفتری به قیمت بازار سهام و نسبت سود به قیمت هر سهم بر بازده ماهانه سهام در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق اگرچه پیش بینی محوری مدل (CAPM) را تایید میکند، لیکن با نتایج مطالعات مشابهی که در سالهای اخیر در کشورهای برخوردار از بازار سرمایه تکامل یافته انجام پذیرفته اند، مطابقت نمیکند.