رابطه ی هویت اخلاقی با بی‌صداقتی تحصیلی: بررسی نقش تعدیلی جنسیت

بی‌صداقتی تحصیلی شامل عدول از اصول اخلاقی و قوانین در انجام تکالیف تحصیلی است که برای فرد امتیاز یا اعتبار علمی و آموزشی به­همراه دارد. تحول اخلاقی و سطح درونی­شدن اخلاقیات ازجمله عوامل تعیین‌کننده­ی بی‌صداقتی تحصیلی به­حساب آمده است. ازاین‌رو پژوهش حاضر نقش هویت اخلاقی را به­عنوان شاخصی از تحول اخلاقی، در پیش‌بینی ابعاد بی‌صداقتی تحصیلی (تقلب در آزمون و تقلب در تکلیف) مورد کنکاش قرار داد. شرکت‌کنندگان پژوهش 352 دانش‌آموز (65 دختر و  87 پسر) مقطع دوم دبیرستان شهر شیراز بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و  مقیاس «اهمیت هویت اخلاقی برای خود» آکینو و رید و «پرسش‌نامه­ی بی‌صداقتی تحصیلی» مک‌کابی و تروینییو را تکمیل نمودند. با استفاده از ویرایش پنجم نرم­افزار WarpPLS متغیرهای پژوهش به­صورت مکنون، وارد معادلات رگرسیون چندگانه به روش هم­زمان شدند و قدرت پیش‌بینی ابعاد هویت اخلاقی (درونی‌سازی و نمادسازی) در ابعاد بی‌صداقتی تحصیلی (تقلب در تکلیف و تقلب در امتحان)، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بعد نمادسازی هویت اخلاقی، بعد تقلب در تکلیف را به­صورت منفی و معنادار و بعد تقلب در آزمون را به­صورت منفی اما در حد مرزی پیش‌بینی نمود. همچنین، بعد درونی‌سازی هویت اخلاقی، برخلاف انتظار، تنها بعد تقلب در آزمون را به­صورت منفی و معنادار پیش‌بینی کرد. به بیان دیگر، بعد خصوصی هویت اخلاقی پیش‌بینی‌کننده­ی گونه­ی فردی بی‌صداقتی تحصیلی، یعنی تقلب در آزمون و بعد عمومی هویت اخلاقی پیش‌بینی‌کننده­ی گونه­ی اجتماعی بی‌صداقتی تحصیلی، یعنی تقلب در تکلیف بود. بررسی نقش تعدیل‌کنندگی جنسیت در رابطه­ی ابعاد هویت اخلاقی با ابعاد بی‌صداقتی تحصیلی نشان داد که الگوی رابطه­ی بین درونی‌سازی و ابعاد بی‌صداقتی تحصیلی در دختران و پسران متفاوت است، بدین صورت که رابطه­ی بعد درونی‌سازی هویت اخلاقی با بعد تقلب در آزمون در پسران کاهش یافت.