رویکرد نقدی ابن‌رشد از حدود کاربرد عقل و حضور آن در تفکر فلسفی غرب

نویسنده

  • سجاد یوسفی دانشجوی دکتری فلسفه‌ی تربیت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
چکیده مقاله:

اصالت عقل ابن­رشد یکی از مؤلفه­های تأثیر­گذار در تفکر فلسفی مغرب‌زمین بوده است و نقد عقلانی حدود به­کارگیری عقل یکی از جنبه­های محوری عقل­گرایی وی می­باشد. تحقیق حاضر بر آن بوده است تا امتداد جنبه مذکور را در تفکر فسلفی غرب بررسی نماید و به‌این پرسش پاسخ دهد که‌ایا نقادی حدود کاربرد عقل ابن‌رشد در تفکر فلسفی غرب حضور داشته است؟ با استفاده از روش تحلیل محتوی و تبارشناسی پاسخ این پرسش داده شده است. ابن­رشد می­گوید استفاده از قواعد عقلی در برخی موارد متعالی مانند علم الهی، موجب خطای آن  می‌شود. از این رو بایستی محدوده عقل را روشن ساخت و ابن­رشدیان نیز در پیروی از وی حدود کاربرد عقل را نقادی می­نمایند و مدارس فکری اسکوتیسم و اوکامیسم نیز چنین رویه را اتخاذ می­نمایند که‌این نگرش از ط ریق آن­ها در فیلسوفان دوره جدید اروپا امتداد پیدا می­کند و این تفکر حضور فلسفی دارد. بررسی حاضر می­تواند علاوه بر تبارشناسی نقادی، حدود کاربرد عقل، نمایش‌گر نقطه التقای فیلسوفان اسلامی و غربی باشد و به درک متعامل این دو رویکرد کمک نماید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

رویکرد نقدی ابن رشد از حدود کاربرد عقل و حضور آن در تفکر فلسفی غرب

اصالت عقل ابن­رشد یکی از مؤلفه­های تأثیر­گذار در تفکر فلسفی مغرب زمین بوده است و نقد عقلانی حدود به­کارگیری عقل یکی از جنبه­های محوری عقل­گرایی وی می­باشد. تحقیق حاضر بر آن بوده است تا امتداد جنبه مذکور را در تفکر فسلفی غرب بررسی نماید و به این پرسش پاسخ دهد که ایا نقادی حدود کاربرد عقل ابن رشد در تفکر فلسفی غرب حضور داشته است؟ با استفاده از روش تحلیل محتوی و تبارشناسی پاسخ این پرسش داده شده اس...

متن کامل

شهود و سازگاری آن با تفکر فلسفی در حکمت متعالیه

در طول تاریخ تفکر، برهان و شهود دو روش دست‌یابی به حقیقت تلقی شده است. در این راستا آنچه در وهلۀ اول اندیشمندان را به فکر واداشته این است که کدامیک از این دو طریق معتبرتر و کاربردی‌تر است. بررسی این دو روش نشان می‌دهد که، گرچه هر یک از آن‌ها به تنهایی از مزایای خاصی برخوردار هستند، ولی در عین حال حصر‌نظر به یکی از دو روش برهان و شهود، در مسیر حقیقت‌یابی، چندان راهگشا نبوده، و توانایی حل بسیاری ...

متن کامل

نقدی بر کتاب ساختارگرایی و پساساختارگرایی رویکرد فلسفی

ساختارگرایی و پساساختارگرایی، در پاسخ به وضعیتی خاص در فلسفه و علوم انسانی پدید آمده‌اند و از این جهت باید مورد توجه قرار بگیرند. کتاب ساختارگرایی و پساساختارگرایی رویکرد فلسفی، از کتاب‌هایی است که در پاسخ به چنین نیازی نوشته شده است. تحلیل و بررسی کتاب فوق، به عنوان یکی از کتاب‌هایی که دربارة نظریات مطرح علوم انسانی، به زبان فارسی نوشته شده، مهم‌ترین مسئلة پژوهش حاضر است که با روش توص...

متن کامل

نقدی بر پژوهش کمّیگرا و مبانی فلسفی آن در دانش

چکیده تاریخ علم همواره شاهد مطرح‌شدن نظریات جدید و به حاشیه رفتن نظریات گذشتگان بوده است. یکی از اثرگذارترین حوزه‌های علمی که در بروز تحولات علمی نقش گسترده‌ای داشته است، حوزه روش‌شناسی تحقیق است. از قدیمی‌ترین بحث‌ها در این حوزه که اثرگذاری فراوانی بر علوم اجتماعی، از جمله مدیریت داشته، اختلاف میان دو رویکرد کمّی و کیفی است. امروزه رویکرد کمّی‌گرا غلبه گسترده‌ای برادبیات دانش مدیریت یافته و موجب...

متن کامل

رویکرد فلسفی شهید مطهری به پرسش از رابطۀ عقل و دین

رویکرد فلسفی شهید مطهری به پرسش از رابطۀ عقل و دین نسبت عقل و دین از اساسی‌ترین مسائل حوزه معرفت دینی و فلسفی است که از دیرباز ذهن اندیشمندان را به خود مشغول داشته، دیدگاه‌های متفاوتی را هم دامن زده است. در این مقاله نگارندگان درصددند ضمن تحلیل رویکرد شهیدمطهری به مسئلۀ اصول بنیادین دین اسلام، امکان نشاندن آن‌ها در جایگاه اصول موضوعۀ منظومۀ معرفتی دین و لذا خوانشی اصل‌موضوعی از دین را بررسی ...

متن کامل

اتصال عقل به عقل فعال در اندیشه فلسفی ابن­ سینا

ابن­ سینا فیلسوف بزرگ و تأثیرگذار اسلامی در اسلام و غرب است که نظریه اتصال عقل به عقل فعال او یکی از اجزای مهم اندیشه وی و مؤثر بر فلاسفه بعدی است. این نظریه یکی از دو دیدگا­ه مطرح در شناخت­شناسی است و در ساختار هستی­شناسی و جهان­بینی الاهی قرار می­گیرد. همچنین از مصادیقِ یکی از دو نگرشِ کلان، درباره رابطه (ایجابی یا سلبی) عالم و انسان با مبادی و جزء دسته ایجابی است که خودِ انسان را هم نادیده نمی­...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 15

صفحات  167- 181

تاریخ انتشار 2015-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023