ساخت و تعیین ساختار عاملی و پایایی پرسشنامه تحلیل محتوای آشکار رؤیای دانشجویان دانشگاه اراک (MDQ.AU)

رؤیا به عنوان یک موهبت الهی همواره مورد توجه اندیشمندان بوده است و تلاش برای معنی بخشی و بررسی ابعاد آن همچنان ادامه دارد. هدف پژوهش حاضر ساخت و تعیین ساختار عاملی و پایایی پرسشنامه تحلیل محتوای آشکار رؤیای دانشجویان دانشگاه اراک (MDQ.AU) در سال 1391 بود. برای نیل به این هدف ابتدا با تحلیل محتوای 5688 رؤیای گزارش شده دانشجویان 73 گویة 5 گزینه ای به روش نمره گذاری لیکرت و یک سؤال باز پاسخ طراحی شد. روایی صوری و محتوایی گویه ها و مؤلفه های پیشنهادی آن توسط متخصصان مورد بررسی و اصلاح قرار گرفت. سپس پرسشنامه با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم بر روی 1084 نفر از دانشجویان دانشگاه اراک اجرا شد. اعتبار پرسشنامه با استفاده از تحلیل عوامل با روش چرخشی از نوع واریماکس بررسی و بر این اساس طی دو مرحله 10 عامل استخراج گردید. این عوامل با توجه به مبانی نظری تحقیق و محتوای سؤالات قرار گرفته روی عوامل و نظر متخصصان تحت عناوین رؤیا با محتوای طبیعت، کابوس، ارتباط، مذهبی، حیوانات، مرگ و بیماری، نیازهای فیزیولوژیک، بازگشت به گذشته، رؤیاهای روشن و آینده ـ حل مسأله نامگذاری شد. پایایی پرسشنامه نیز به وسیله روش همسانی درونی برآورد شد. براساس نتایج حاصل، ضرایب آلفای عوامل 10 گانه رضایت بخش بود. کوچکترین ضریب آلفا متعلق به عوامل نهم (رؤیای روشن) و دهم (آینده ـ حل مسأله) برابر با 601/0 هر یک با 3 گویه و بزرگترین ضریب آلفا متعلق به عامل اول (طبیعت) برابر 871/0 و 11 گویه بود. ضریب پایایی کل پرسشنامه نیز 94/0 بود که قابل توجه است. به این ترتیب پرسشنامه نهایی با 70 گویه بسته پاسخ و یک گویه باز پاسخ مورد قبول واقع شد. طبق نتایج این تحقیق پرسشنامه MDQ.AU واجد شرایط لازم برای بهره گیری به منظور تحلیل محتوای آشکار رؤیای دانشجویان می باشد.