سنجش تناسب اراضی کشت سویا با تکیه‌بر شاخص‌های فیزیوگرافی (موردمطالعه: استان گلستان)

استفاده نامناسب از اراضی و رشد بی‌رویه شهرها و کاهش سطح زیر کشت، استفاده بهینه از اراضی را موردتوجه قرار داده است و استفاده درست از اراضی، نیازمند بررسی مناسب منابع بوم‌شناختی کشاورزی می‌باشد. این پژوهش به‌منظور ارزیابی اراضی کشاورزی استان گلستان برای کشت سویا، با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش خطی ‌وزنی (WLC) انجام شد. بدین منظور ابتدا نیاز‌های زراعی و متغیر‌های محیطی تعیین، درجه‌بندی و مطابق با آن‌ها نقشه‌های موردنیاز تهیه گردید. متغیرهای محیطی موردمطالعه شامل: شیب، جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و بافت خاک می‌باشد. در این پژوهش. برای استانداردسازی داده‌ها از روش فازی و برای وزن‌دهی به معیارها از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده‌شده است. درنهایت با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی (WLC) در محیط نرم‌افزار IDRISI، نقشه‌ی پتانسیل‌ کشت سویا تهیه گردید. نتایج نشان داد که در وزن‌دهی معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی در سویا بافت خاک با 5228/0 بیشترین و ارتفاع با 0765/0 کمترین ضریب‌ها را کسب کردند. سپس پهنه‌بندی اراضی در چهار طبقه بسیار مستعد، مستعد، نیمه مستعد و غیر مستعد انجام شد. نتایج حاصل از روش ترکیبی خطی وزنی اراضی ازلحاظ فیزیوگرافی نشان داد که 08/11 و 60/37 درصد از اراضی جهت تولید سویا در پهنه‌های بسیار مستعد و مستعد قرار دارند و عامل محدودکننده کشت این گیاه در استان را می‌توان بافت خاک ذکر نمود.