سنجش توسعه‌یافتگی شهرستانهای استان یزد با مدل HDI و TOPSIS

نویسندگان

  • فیروزی, محمد علی دانشگاه شهید چمران اهواز
  • ملکی, سعید دانشگاه شهید چمران اهواز
  • مودت, الیاس دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده مقاله:

مقدمه: از موضوعات مطرح شده اخیر در فرهنگ برنامه‌ریزی، نابرابری توسعه است. این نابرابری حاصل عوامل متعدد بوده، که سبب رشد ناهمگون و نامتعادل نواحی می‌شود. موضوعی که بازتاب آن را در چشم‌انداز جغرافیایی شهرها می‌توان یافت. لذا در برنامه‌ریزیها چگونگی توسعه در شاخصها و مکانهای مختلف از جمله مباحث مهم و اساسی به‌شمار می‌رود. در مقابل این توسعه، محرومیت و تنگناها قرار دارد؛ بنابراین ابعاد گوناگون و پیچیدگی موضوع، ضرورت شناخت میزان توسعه و محرومیت را بیان می‌کند. روش: پژوهش حاضر دارای ماهیت کاربردی و ترکیبی از روش­های تحقیق توصیفی - تحلیلی می­باشد. لازم به ذکر است هدف کلی پژوهش، شناسایی توانمندیها و محدودیتهای توسعه­یافتگی در شاخصهای اجتماعی - اقتصادی استان یزد بوده؛ که با دیدگاه آمار فضایی مورد بررسی قرار گرفته است. برای تحلیل داده‌ها نیز، از نرم افزارهای Grafer، GIS و Excel در قالب مدل HDI و TOPSIS استفاده شده است. یافته­ ها: شهرستانهای خاتم، میبد و صدوق محروم‌ترین و مرکز استان (یزد) توسعه یافته­تر از دیگر شهرستانهای استان است و به لحاظ آماره TOPSIS شهرستان یزد توسعه آن برابر 973/0% و میزان TOPSIS شهرستان خاتم با میزان 017/0% به ترتیب بیشترین و کمترین و همچنین آماره HDI شهرستان یزد برابر 26/0% به‌عنوان توسعه یافته­ترین و HDI شهرستان خاتم برابر 1 به‌عنوان فقیرترین شهرستان استان است. همچنین میزان HDI شهرستانهای طبس و مهریز به ترتیب برابر 56/0 و 59/0% بوده که نشان‌دهنده سطح میانه توسعه و فقر در میان دیگر شهرستانها است. بحث: براساس نتایج مدلهای مورد نظر توزیع (زیرساخت، امکانات، خدمات و غیره) در شهرستانهای استان بیانگر ناهماهنگی و ناتوانی جغرافیایی مناطق است. براین اساس میزان توسعه و توسعه‌نایافتگی تفاوت آشکاری را بین مناطق استان نشان می­دهد. درنتیجه این تفاوتها تهیه و اجرای برنامه­ها و طرحهای هدفمند برای توسعه یکپارچه و متوازن لازم است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی سطوح توسعهیافتگی بخش مسکن در بین شهرستانهای استان مازندران با استفاده از تاپسیس فازی (Fuzzy TOPSIS)

یکی از بخش­هایی که برنامه­ربزی در آن بایست با تاکید بر توسعه انجام شود­، بخش مسکن است. وضعیت مسکن در شهرهای کشورهای جهان سوم یکی از شاخص­های توسعه اقتصادی- اجتماعی در کشورهای جهان محسوب می­شود. به همین منظور برنامه­ریزی در امر مسکن در جهان دارای ارزش و اهمیت به­سزایی می­باشد. در این بین توجه به شاخص­ها و متغیر­ها نیز دارای اهمیت است چرا­که، می­تواند در مسیر انجام پژوهش­ها مؤثر باشد. در استان ما...

متن کامل

تحلیل و ارزیابی سطوح توسعه یافتگی شهرستانهای استان خراسان شمالی با استفاده از مدل TOPSIS

هر جامعه ای در راه توسعه تلاش می کند، زیرا توسعه هدفی است که اکثر مردم آن را ضروری می دانند. فراهم نمودن زمینه برخورداری از خدمات مختلف اقتصادی، رفاهی و زیر بنایی، تسهیلات اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی از اساسی ترین شاخص های برنامه ریزی در هر واحد برنامه ریزی به ویژه شهرستانها است.هدف از مقاله حاضر تعیین درجه توسعه یافتگی شاخص های اقتصادی، آموزشی، درمانی و زیربنایی شهرستانهای استان خراسان شمالی بود...

متن کامل

تجزیه و تحلیل و بررسی وضعیت توسعه‌یافتگی شهرستانهای استان یزد از نظر مؤلفه‌های اطلاع‌رسانی درسالهای84-1380

اطلاع‌رسانی به عنوان ابزاری اساسی برای توسعة فرهنگی و متعاقب آن زیرساختی برای توسعه در سایر بخشهای کشور به شمار می‌رود. یک جامعه بدون بهره‌گیری از اهرم توانمند اطلاع‌رسانی، در دستیابی به توسعه با مشکل مواجه خواهد شد. به عبارت دیگر، بهبود شبکه‌های اطلاع‌رسانی عمومی به عنوان پیش‌نیازِ برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری، به بهبود و افزایش توسعه‌یافتگی در تمام جنبه‌های آن منتهی می‌شود. بدین منظور، مقا...

متن کامل

سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان آذربایجان شرقی به روش ( HDI )

هدف اصلی این پژوهش سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان آذربایجانشرقی بر اساس پاره ای از شاخص های توسعه بمنظور دستیابی به میزان و علل نابرابری های منطقه ای همراه با ارائه راهکارهایی برای کاهش عدم توسعه یافتگی نواحی می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با استفاده از مدل (HDI)  یا شاخص ترکیبی توسعه انسانی است که در آن از 31 شاخص تقلیل یافته به هفت عامل اقتصادی- اجتماعی، جمعیتی، تسهیلات مسکن، بهد...

متن کامل

پهنه‌بندی بحران خشکسالی با نمایه-های PNPI و SIAP و TOPSIS نمونه موردی استان یزد

زمینه و هدف: پدیده خشکسالی در واقع یکی از ویژگی­های اصلی و تکرار شونده اقلیم­های مختلف جغرافیایی به­ شمار می­آید و به شدت بر همه جوانب فعالیت‌های بشری در شهر و روستا تأثیر گذاشته است. روش: پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ­ای – کاربردی می­باشد؛ که جهت تعیین و پهنه­ بندی خشکسالی در استان با مراجعه به سازمانهای مربوطه و سایت هواشناسی و مرکز آمار ایران اطلاعات مورد نیاز استخراج و با استفاده از رویکرد فض...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 16  شماره 60

صفحات  203- 229

تاریخ انتشار 2016-06

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023