شناسایی الگوهای پیوند از دور مؤثر بر بارش حوضۀ کارون

‌الگوهای پیوند از دور جزء سازندگان کلان‌اقلیم در مقیاس‏های منطقه‏ای و جهانی هستند. شناخت الگوهای پیوند از دور مؤثر بر بارش حوضۀ آبی کارون بزرگ؛ هدف این پژوهش است. بدین‌منظور داده‏های بارش فصلی ایستگاه‏های موجود در حوضه طی دورۀ آماری (1956‌ـ 2012) و 12 الگوی پیوند از دور بررسی شده‏اند. روش انجام کارِ تحلیلِ داده‏ها با تکنیک‏های آماری همبستگی و تحلیل مؤلفه‏های اصلی است. جایگاه نخست در این حوضه با 7/49 درصد بارش در فصل زمستان، فصل پاییز با 9/34 درصد در جایگاه دوم و فصل بهار با 9/14 درصد در جایگاه سوم قرار دارد. نتایج بررسی‏ها نشان می‏دهد که بارش‏های پاییزه بیشتر از الگوهای نوسانات جنوبی NINO4، NINO1+2،NINO3.4 و SOI تأثیر می‏پذیرند. مقادیر منفی ضریب همبستگی بین بارش فصل پاییز و شاخص SOI و واریانس تبیینی بیش از 77 درصد این شاخص نشانگر آن است که میزان بارش‏های پاییزه تحت تأثیر النینو قرار دارند. تحلیل بارش‏های زمستانه و بهاره نیز بیانگر تأثیر شاخص الگوی اسکاندیناوی در فاز مثبت (SCAN+) بر بارش‏ها در این دو فصل است. این شاخص به‌دلیل استقرار در محدودۀ جغرافیایی‌ـ اقلیمی سامانه‏هایی مانند پرفشار دریای سیاه، جبهۀ قطبی و بادهای غربی تا 68 درصد از تغییرات فصل سرد سال را تبیین می‌کند. بارش‏های تابستانۀ حوضه عمدتاً تابع عوامل محلی هستند و پدیده‏های پیوند از دور در آن مؤثر نیستند.