شیوع اختلال عملکرد تیروئید و عوامل مرتبط با آن در بیماران تالاسمی مراجعه کننده به آزمایشگاه تشخیص طبی سازمان انتقال خون

  چکید ه   سابقه و هدف   تالاسمی به عنوان شایع‌ترین کم خونی مادرزادی در ایران به شمار می‌رود. علی‌رغم مراقبت‌های هماتولوژیک، اختلال در عملکرد غدد درون‌ریز مشکل شایعی در این بیماران می‌باشد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی شیوع اختلال عملکرد تیروئید در بیماران مبتلا به انواع تالاسمی بود.   مواد وروش‌ها   مطالعه انجام شده از نوع توصیفی مقطعی بود. در زمستان 1385، پرسشنامه برای 195 بیمار ارجاعی از درمانگاه تالاسمی به آزمایشگاه تشخیص طبی سازمان انتقال خون تهیه شد و در آن سن، جنس، زمان طحال‌برداری، میزان و فواصل تزریق خون، میزان دفروکسامین دریافتی، نوع تالاسمی، میزان هورمون‌های تیروئید و فریتین سرم ثبت شد، سپس ارتباط بین عملکرد تیروئید با متغیرهای کلی در دو گروه تالاسمی ماژور و اینتر مدیا توسط آزمون‌های آماری t-test ، کای‌دو، دقیق فیشر و نرم‌افزار 5/11 SPSS بررسی شد.   یافته‌ها   از 195 بیمار تالاسمی مورد بررسی، 178(3/91%) بیمار مبتلا به تالاسمی ماژور(4/49% زن، میانگین سنی 8 ± 2/17 سال) و 17(7/8%) بیمار مبتلا به تالاسمی اینتر مدیا(5/76% زن، میانگین سنی 8/8 ± 2/23 سال) بودند. شیوع موارد یوتیروئید، هیپوتیروئیدیسم تحت بالینی و هیپوتیروئیدیسم اولیه به ترتیب 1/83%، 8/13% و 1/3% بود. میانگین غلظت فریتین در افراد یوتیروئید ng/ml 1470 ± 1923، در هیپوتیروئیدیسم تحت بالینی ng/ml 1346 ± 1723 و در هیپوتیروئیدیسم اولیه ng/ml 734 ± 1569 به دست آمد. ارتباط معنی‌داری بین اختلال عملکرد تیروئید با فریتین، سن، نوع تالاسمی، طحال‌برداری و دفروکسامین دریافتی دیده نشد.   نتیجه گیری   بر اساس نتایج به دست آمده، بیماران تالاسمی ماژور با اختلال در عملکرد غده تیروئید از جمله کم کاری تیروئید روبرو می‌باشند. لذا درمان مؤثرتر بادفروکسامین و پی‌گیری منظم این افراد جهت بررسی احتمال بروز کم کاری تیروئید و درمان به موقع این عارضه توصیه می‌گردد.   کلمات کلیدی : تالاسمی، غده تیروئید، هیپوتیروئیدیسم