صحت‌سنجی روش‌های تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) و رگرسیون چند متغیره (MR) در پهنه‌بندی زمین لغزش (مطالعه موردی: حوزه آبخیر ولی‌عصر استان اردبیل)

نویسندگان

  • محمد حسین قویمی پناه دانشجوی کارشناسی‏ ارشد گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تربیت ‏مدرس، نور
  • محمدرضا قویمی پناه دکتری تکتونیک‌ـ زمین‌شناسی، کارشناس زمین‏ شناسی شرکت طه (قرارگاه خاتم‌الانبیاء)
چکیده مقاله:

ارائۀ راه‏کارهای مفید برای پیشگیری و کاهش خسار‌ت‌های ناشی از زمین‌لغزش امری اجتناب‏ناپذیر است. از جملۀ این راه‏کارها، پیش‏بینی و پهنه‏بندی مناطق مستعد وقوع این حرکات است. بر همین اساس پژوهش حاضر به مقایسه و ارزیابی صحت دو روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) و رگرسیون چند‌متغیره (MR) در پهنه‏بندی خطر زمین‌لغزش در حوضۀ آبخیز ولی‏عصر با مساحت 198 کیلومتر‌مربع واقع در استان اردبیل پرداخت. شش عامل جهت جغرافیایی، شیب، ارتفاع، سنگ‏شناسی، کاربری اراضی و فاصله از رودخانه به‏عنوان مهم‏ترین عوامل مؤثر در وقوع زمین‌لغزش‏های منطقه شناخته شدند. در گام بعدی نقشه‏های پهنه‏بندی خطر زمین‌لغزش با هر دو روش AHP و MR در پنج طبقه تهیه شد. در نهایت، به‏منظور صحت‏سنجی دو روش استفاده‌شده، نقشه‏های تهیه‌شده با شاخص‏های نسبت تراکم (Dr) و شاخص مجموع کیفیت (Qs) مقایسه و ارزیابی شدند. نتایج نشان داد عوامل فاصله از رودخانه، جهت، شیب، کاربری اراضی، سنگ‏شناسی و ارتفاع به‌ترتیب با مقادیر 426/0، 173/0، 145/0، 134/0، 089/0 و 033/0 در روش تحلیل سلسله‌مراتبی و 531/0، 109/0، 344/0، 273/0، 123/0 و 061/0 در روش رگرسیون چند‌متغیره وزن‏دهی شدند. مقدار شاخص‏ نسبت تراکم و شاخص مجموع کیفیت به‏ترتیب، 51/5 و 44/0 برای روش‏ تحلیل سلسله‌مراتبی و 45/6 و 72/0 برای روش رگرسیون چند‌متغیره برآورد شد که نشان داد روش رگرسیون چند‌متغیره با میزان 28 درصد مغایرت با واقعیت صحت بیشتری نسبت به روش تحلیل سلسله‌مراتبی با 56 درصد مغایرت با واقعیت برای پهنه‏بندی خطر زمین‌لغزش در منطقۀ مطالعه‌شده دارد.        

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پهنه‌بندی پتانسیل خطر زمین لغزش به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و رگرسیون چند متغیره (MR) (مطالعه موردی: سراب حوضه کارون شمالی)

در حوزه‌های آبخیز غربی و جنوبی استان اصفهان، ترکیب عوامل طبیعی و انسانی موجب وقوع خسارت‌های زیاد ناشی از زمین لغزش‌ها شده است. یکی از راهکارهای مهم برای کاهش خسارت های ناشی از وقوع زمین لغزش‌ها، دوری جستن از این مناطق است. به‌این منظور باید نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش دقیقی برای این مناطق تهیه شود. برای انجام این پژوهش در آغاز به‌وسیله عکس‌های هوایی، نقشه‌های زمین شناسی موجود و بررسی‌های میدان...

متن کامل

پهنه بندی خطر زمین لغزش با مدل رگرسیون چند متغیره در محیط GIS (مطالعه موردی: حوزه آق مشهد، استان مازندران)

Identification of factors affecting on existing of landslide as well as its zonation in the given watershed is one of the basic tools for landslide control and selection of approach and effective solution as well. In this study landslide hazard mapping provided using previous landslide distribution and multivariate regression model in GIS environment in Aghmashhad. With reviewing previous resou...

متن کامل

پهنه بندی پتانسیل خطر زمین لغزش به روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و رگرسیون چند متغیره (mr) (مطالعه موردی: سراب حوضه کارون شمالی)

در حوزه های آبخیز غربی و جنوبی استان اصفهان، ترکیب عوامل طبیعی و انسانی موجب وقوع خسارت های زیاد ناشی از زمین لغزش ها شده است. یکی از راهکارهای مهم برای کاهش خسارت های ناشی از وقوع زمین لغزش ها، دوری جستن از این مناطق است. به این منظور باید نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش دقیقی برای این مناطق تهیه شود. برای انجام این پژوهش در آغاز به وسیله عکس های هوایی، نقشه های زمین شناسی موجود و بررسی های میدان...

متن کامل

ارزیابی دقت روش های رگرسیون چند متغیره (mr)، رگرسیون لجستیک (lr)، تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و منطق فازی (fl) در پهنه بندی خطر زمین لغزش حوضه آبخیز طالقان

پهنه بندی خطر زمین لغزش، سطح زمین را به نواحی ویژه و مجزایی از درجات بالفعل و بالقوه خطر (از هیچ یا بسیار زیاد) تقسیم می کند. این فرآیند که بر مبنای شناخت ویژگی های طبیعی و مدل سازی کمی بر پایه داده های ناحیه مورد مطالعه صورت می گیرد، می تواند مبنایی برای اقدامات بعدی و برنامه ریزی های آتی توسعه و عمران در مقیاس منطقه ای، ناحیه ای و محلی محسوب گردد. این پژوهش به ارزیابی میزان دقت روش های رگرسیو...

متن کامل

پهنه بندی خطر زمین لغزش با مدل رگرسیون چند متغیره در محیط gis (مطالعه موردی: حوزه آق مشهد، استان مازندران)

شناسایی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش­های موجود در یک حوزه و پهنه­بندی خطر آن یکی از ابزارهای اساس جهت دستیابی به راه­هکارهای کنترل این پدیده و انتخاب مناسب­ترین و کاربردی­ترین گزینه موثر می­باشد. در این مطالعه مدل پیش­بینی مکانی خطر زمین لغزش در حوزه آق مشهد چوب و کاغذ مازندران، بر پایه زمین لغزش­های رخ داده در گذشته ارائه شد. این مدل براساس رگرسیون چند متغیره در محیط gis، نقشه پهنه­بندی خطر زم...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 3

صفحات  775- 789

تاریخ انتشار 2017-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023