عامل‌های موثر بر انتخاب خط مشی شرکت های فعال در صنایع ‏غذایی ایران در راستای کسب مزیت رقابتی

در فضای پرچالش و رقابتی امروز صنایع کشور، تصمیم‌گیری‌های مدیریتی در زمینه کسب مزیت‌های رقابتی به عامل‌های متعددی بستگی دارد که شناسایی آنها می‌تواند به بهبود فرایندهای تصمیم‌گیری مدیران کمک شایانی داشته باشد. هدف این پژوهش، تعیین عامل‌های موثر بر تصمیم‌گیری‌های مدیریتی در به‌کارگیری راهبرد‌های کاهش (رهبری) هزینه، تمایز محصولات، تمرکز بر هزینه و تمایز متمرکز در برابر نداشتن راهبرد در بخش‌های 10 (تولید فراورده‌های غذایی) و 11 (تولید انواع آشامیدنی‌ها) تقسیم‌بندی ISIC نسخه چهارم در کارگاه‌های متوسط و بزرگ در ایران است. به‌ منظور تعیین گرایش‌های مدیریتی نسبت به این راهبرد‌ها از یک مدل رگرسیون لاجیت چندگانه استفاده شده است. داده‌های این پژوهش، با تکمیل پرسشنامه از 94 مدیر واحدهای تولیدی مربوطه به‌دست آمده است. تحلیل توصیفی از اطلاعات به‌دست آمده از شرکت‌های مورد بررسی نشان داد که راهبرد تمایز محصولات باکسب 30 درصد فراوانی، راهبرد انتخابی بیشتر شرکت‌های مورد بررسی می‌باشد. نتایج پژوهش گویای آن است که متغیرهای تجربه و تحصیلات مدیر، تنوع محصول، رقابت در بازار محصول و برند معتبر شرکت می‌تواند تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر راهبرد انتخابی شرکت داشته باشد. از میان رهیافت‌های مختلف در راستای کسب مزیت رقابتی، رهیافت تمایز محصولات توانایی بیشتری در کسب مزیت رقابتی، در شرایط افزایش رقابت بنگاه‌ها، دارد. متغیرهای تنوع محصول با ضریب 54/1، برند معتبر با ضریب 88/0 و تحصیلات مدیر با ضریب 78/0 بیشترین اثرگذاری را بر احتمال گزینش راهبرد تمایز توسط مدیران دارند. از این رو پیشنهاد می‌شود، بنگاه‌های فعال در صنایع غذایی با ابزار لازم از جمله متنوع‌سازی محصولات و ایجاد برندهای معتبر داخلی و خارجی در زمینه ارائه محصولاتی متمایز و منطبق بر خواسته‌های بازار تلاش نمایند.