علم سودمند؛ خطّ مشی گذاری دانش برای توسعة منافع ملّی با رویکرد فازی

منابع دانشی و پژوهشی محدودند و نیازهای مطالعاتی جوامع بی‌شمار! رسالت خطّ‌مشی دانش آن است که این منابع محدود را به‌گونه‌ای به آن نیازهای بی‌شمار تخصیص‌دهد که بیشترین حدّ منافع عاید جامعه شود. در این رویکرد علم سودمند آن است که منافع جامعه را تأمین کند و در حلّ مسائل یا مشکلات اجتماعی کارساز شود. در این پژوهش تلاش شده ‌است تا با کسب نظر از خبرگان با کاربست روش تحلیل محتوا و تکنیک دلفی فازی، مهم‌ترین عوامل مؤثر بر روند سودمندسازی دانش اولویت‌بندی شوند. نتایج حاصل تأکید بر این مهم بود که هرچند تفاوت چندانی بین ابعاد و شاخص‌های گوناگون اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اداری علم و فناوری وجود ندارد ولی گویا ابعاد فرهنگی و اخلاقی و اجتماعی آن حساس‌تر هستند و باید بیشتر موردتوجّه قرارگیرند. به این ترتیب مجموعة قابل توجّهی از عوامل مؤثر بر سودمندسازی دانش مورد تأکید قرارگرفتند که از آن جمله می‌توان برضرورت استفاده از ابزارهای مناسب برای جلب مشارکت ذی‌نفعان، استفادة بهینه از تجهیزات و امکانات علمی، توسعة پایگاه دادة تحقیق و توسعه و اصلاح سیستم آموزشی در پرتو شناسایی مزیت‌های علمی تأکید کرد. بنابراین، مسئله اساسی این پژوهش، طراحی یک بستة خردمندانة خط‌ّمشی‌گذاری برای هدایت منابع علمی و معرفتی کشور است؛ به ‌گونه‌ای که تمام تلاش‌های علمی و پژوهشی معطوف به تأمین منافع ملّی یا حلّ مسائل عمومی در جامعه شود.