عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش رویشگاه گونه Prangos pabulariaدر مراتع نیر و کوثر استان اردبیل

این تحقیق باهدف بررسی تأثیر عوامل محیطی بر پراکنش گونه Prangos pabularia Lindl. در مراتع نیر و کوثر استان اردبیل انجام شد. از هفت رویشگاه جنس جاشیر شناسایی شده، در دو رویشگاه آن گونه مورد مطالعه انتشار دارد. در سطح هر رویشگاه، مکان­های نمونه­برداری مشخص و 3 ترانسکت به طول 100 متر مستقر و در طول هر ترانسکت در 10 پلات چهار مترمربعی تراکم گونه ثبت شد. نمونه خاک از ابتدا، وسط و انتهای هر ترانسکت از عمق 30-0 سانتیمتری برداشت شد. در مجاورت هر رویشگاه در مکان­های عدم حضور گونه، نمونه­برداری به شیوه یکسان انجام شد. در مکان­های نمونه­برداری ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت شیب و در آزمایشگاه برخی خصوصیات خاک تعیین شد. از آزمون t مستقل و روش تجزیه خوشه­ای به­ترتیب جهت مقایسه و طبقه­بندی مکان­های حضور و عدم حضور گونه و از آنالیز تشخیص برای تعیین اهمیت پارامترهای مؤثر در حضور این گونه استفاده شد. با توجه به نتایج گونه در مکان­های با ارتفاع بالا و شیب زیاد و همچنین جهات جغرافیایی جنوبی و ­غربی و مکان­های با خاک دارای ماده آلی و شن بالا و همچنین نیتروژن، فسفر، پتاسیم و درصد رس پایین تراکم بیشتری دارد. نتایج حاصل از آنالیز تشخیص نشان داد که پارامترهای هدایت الکتریکی، pH، ماده آلی، نیتروژن، فسفر، ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت شیب، درصد سیلت، درصد شن و بارندگی در تمایز مکان­ها و انتشار گونه مورد مطالعه مؤثر هستند. با توجه به نتایج می­توان در پیشنهاد گونه برای مدیریت، اصلاح و احیاء مراتع به­طور مناسب­تری تصمیم­گیری نمود.