عوامل مرتبط با استفاده مخاطبان از برنامه­ های پزشکی رسانه ­ها

زمینه:  اهمیت رسانه­‌ها در زندگی امرزوه به حدی است که پرداختن به مسأله سلامت بدون توجه به نقش رسانه‌­ها امکان ندارد. از این رو شناخت عوامل مرتبط با استفاده مخاطبان از برنامه‌­های پزشکی رسانه­‌ها به سازمان­‌های متولی سلامت کمک می‌­کند. روش‌ کار: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی است. روش مورد استفاده در این تحقیق پیمایش بوده، همچنین از پرسشنامه به عنوان ابزار سنجش و اندازه­‌گیری متغیرها استفاده شده است. نمونه آماری نیز با حجم 600 نفر از میان شهروندان بالای 18 سال شهر تهران در نیمه اول سال 1392 انتخاب شده ­است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss استفاده­ گردید. یافته‌ها: یافته‌­های تحقیق نشان می‌­دهد با افزایش متغیر سن میزان استفاده از برنامه‌های پزشکی رسانه کاهش می‌­یابد به این معنا که بیشترین میزان استفاده در بین گروه سنی 18 تا 30 سال با 5/48 درصد و کمترین میزان استفاده در گروه سنی 45 سال به بالا با 8/20 درصد می‌باشد. اما در مورد متغیر میزان تحصیلات، یافته­‌ها نشان داد با افزایش میزان تحصیلات، میزان استفاده از برنامه‌­های پزشکی نیز افزایش می‌­یابد. به این معنا که بالاترین میزان استفاده در افراد دارای مدرک لیسانس و بالاتر با 5/72 درصد و کمترین میزان استفاده در افراد دارای مدرک دیپلم و زیر دیپلم با 5/27 درصد است. همچنین بین متغیرهای مستقل «میزان رضایتمندی پاسخگویان از برنامه‌­های پزشکی رسانه­‌ها» (Gamma = 0/916) و (000/0<0/01= P)، «میزان اعتماد به اطلاعات پزشکی ارائه شده توسط رسانه­‌ها» (Gamma =0/858) و (000/0<0/01=P)، «میزان دسترسی مخاطبان به امکانات پزشکی» (Gamma =0/315) و (000/0<0/01=P) و متغیر وابسته «میزان استفاده از برنامه‌­های پزشکی رسانه­‌ها» رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه‌گیری: با توجه به رابطه تحصیلات و استفاده از برنامه‌­های پزشکی می‌­توان نتیجه گرفت شکاف آگاهی و شکاف سواد بهداشتی در بین مخاطبان مشهود است. همچنین عامل رضایتمندی مخاطبان از برنامه‌­های پزشکی رسانه‌ها نیز نقش به سزایی در استفاده مخاطبان از این برنامه‌ها دارد، رسانه­‌ها تا حدود زیادی در رفع نیازهای بهداشتی مخاطبان موفق بوده­‌اند اما یافته‌­ها همچنین نشان داده مخاطبان توصیه‌های پزشکی اکثر رسانه­‌ها را با پزشکان متخصص در میان می‌­گذاشتند تا از صحت و سقم آن اطلاع یابند که این نیز مسؤولیت سنگین و نیاز به برنامه‌­ریزی دقیق‌­تر مسؤولان پزشکی کشور را در مرحله بعد از مواجهه با پیام‌­های پزشکی رسانه­‌ها نشان می‌­دهد.    واژگان کلیدی: ارتباطات سلامت، شکاف آگاهی، سواد رسانه­‌ای، استفاده و رضایتمندی