غازانیه تبریز: نماد تحول فرهنگی مغولان

نویسندگان

  • شهرام یوسفی فر ندازد
  • پرویز علی پرویز علی ندارد
چکیده مقاله:

در طی قرن هفتم هجری، مغولان بخش بزرگی از سرزمین های شرق اسلامی را تحت سیطره خودگرفته در صحنه سیاسی و اجتماعی این سرزمین ها حضوری مسلط یافتند. آنان اقوامی بودند با زبان،فرهنگ، تعلقات آب وهوایی، سنت های کو چرویی و ذهنیت های معماری متفاوت؛ از این رو درشهرک هایی که در کنار شهر پایتخت های خود بنا کردند، پرده منقوش فرهنگی خود را بر روی آنکشیدند، ولی باز اقلیت های قومی کوچکی بودند. اما این تمایز قومی و هویت فرهنگی مغولان با شیوهتسامحی که در زمان غازان خان (حک:694-703ه ) منجر به گزینش دین اسلام گردید، تفاوت بارزییافت. این اعتقاد دینی با ماهیت فرهنگی ای که اساسا ایرانی بود، تقویت شد و قوام گرفت و فرهنگمغولان را از معماری تا دینی از آبشخور فرهنگ ایرانی - اسلامی سیراب کرد. کوس این تحول فرهنگیبا ساخته شدن شهرک غازانیه تبریز در قلمرو ایلخانان طنین انداز شد. ساختار و کارکردهای این شهرکنشان دهنده تغییرات عمده اجتماعی- اعتقادی و سیاسی رخ داده در میان مغولان بود. این چنین بودکه فرهنگ عشیره ای مغول که تنها در میان قبایل صحراگرد و در عرصه کارزار و غارت می توانستقدرت نمایی نماید، در جدال تمدنی و فرهنگی و حکومت که چیزی برای ارائه نداشت، آرام آرام رنگباخت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحول نظام مُفتی ـ مُستفتی تشیع در ایران روزگار مغولان

تحول نظام مُفتی ـ مُستفتی تشیع در ایران روزگار مغولان[1] صالح پرگاری* مسلم سلیمانی‌یان** چکیده پس از سقوط خلافت (656 ق)، دگرگونی بزرگی در جهان اسلام رخ نمود؛ به‌ویژه بر اثر روی‌گردانی مغولان از تسنن، گرایش برخی از ایلخانان به تشیع و فراهم آمدن زمینه نشاط علمی برای فقیهان اصولی شیعه، اوضاعی پدیدار شد که ساختار بسیط نخستین و نامتمرکز نظام مفتی ـ مستفتی شیعه را به ساختاری منسجم و متمرکز بدل کرد. این...

متن کامل

بررسی و مقایسه دو نماد فرهنگی شرق و غرب

همواره از میان شخصیت‌های داستانی بالیده در بستر فرهنگ و ادبیات‌های مختلف، چهره‌هایی وجود دارند که بنا بر برخی از خصایص منحصر به فرد، امکان فرا روی از بستر دراماتیک خویشتن و مبدل شدن به یکی از شخصیت‌های ممتاز تاریخ ذهنی افراد انسانی آن جامعه را می‌یابند و به تعبیری نیز می‌توان آنها را «مجسمه‌های فرهنگی» یا «نمونه‌های ازلی ذهن» آن جامعه نامید. فاوست، قهرمان نمایشنامه گوته و ...

متن کامل

بررسی و مقایسه دو نماد فرهنگی شرق و غرب

همواره از میان شخصیت‌های داستانی بالیده در بستر فرهنگ و ادبیات‌های مختلف، چهره‌هایی وجود دارند که بنا بر برخی از خصایص منحصر به فرد، امکان فرا روی از بستر دراماتیک خویشتن و مبدل شدن به یکی از شخصیت‌های ممتاز تاریخ ذهنی افراد انسانی آن جامعه را می‌یابند و به تعبیری نیز می‌توان آنها را «مجسمه‌های فرهنگی» یا «نمونه‌های ازلی ذهن» آن جامعه نامید. فاوست، قهرمان نمایشنامه گوته و ...

متن کامل

تبیین نقش ضرب‌المثل‌ها به‌منزلة نماد تعامل فرهنگی ایران و عرب

روابط ایرانیان با عرب‌‌ها، که به دورانی دور یعنی عهد هخامنشی بازمی‌‌گردد، به دلیل هم‌جواری و بعد از ظهور اسلام و استقبال ایرانیان از آیین اسلام به اوج خود رسید و به تعامل بیش‌تر دو ملت انجامید. این روابط در زبان، فرهنگ، و رهاوردهای ادبی تأثیر گذاشت. نشانه‌های این تأثیر در یکی از نمادهای فرهنگی دو ملت یعنی ضرب‌المثل‌‌ها و کنایات رایج فرهنگ ایرانی و عربی تبلور یافته است. مقایسة ضرب‌المثل‌‌ها تباد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 1(پیاپی 13 بهار و تابستان 1390)

صفحات  65- 82

تاریخ انتشار 2011-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023