فراتحلیلی بر مطالعات حوزۀ اعتیاد و خانواده . محمد زاهدی اصل ، اعظم پیله‌وری

پراکندگی پژوهش‌های صورت‌گرفته در حیطۀ اعتیاد و خانواده، نداشتن خاصیت انباشتگی و بی‌توجهی به لایه‌های عمیق موضوع؛ ارائۀ منسجمی از داده‌های حاصل از این تحقیقات و به‌تبع مشخص ساختن شکاف‌های این حوزه را ــ برای استفادۀ علمی و کاربردی از این پژوهش‌ها و تلاش برای رفع آنها ــ ضروری می‌سازد. ازاین‌رو این مطالعه درصدد ترکیب و مقایسۀ یافته‌های پژوهشی صورت‌گرفته در زمینۀ اعتیاد و خانواده، برقراری ارتباط بین مطالعات صورت‌گرفته و نیز به‌دست‌آوردن نتیجه‌ای منسجم از میان نتایج پراکنده در این حوزه است. در این پژوهش از روش فراتحلیل و نرم افزار CMA2 بهره برده شده است و با بهره‌گیری از چک‌لیست فراتحلیل از 67 پژوهش انجام‌ شده در این حوزه، 26 تحقیق به عنوان نمونه نهایی انتخاب شده‌اند. یافته‌های حاصل از پژوهش‌های بررسی شده، نشانگر آن است که انعطاف‌پذیری در خانواده ، اختلافات خانوادگی، حضور والدین در خانه، حمایت خانواده ، ارتباطات میان اعضای خانواده، خشونت جنسی، طلاق و فوت همسر بر روند اعتیاد اثرگذار هستند.با این وجود نتایج نشان می‌دهد که به برخی از عوامل اثرگذار خانوادگی، همانند انعطاف‌پذیری در خانواده، حضور والدین در خانه - نظر به اندازه اثر آنها – در این تحقیقات توجه کافی نشده و تعدد و شیوع تحقیقات در این زمینه به اندازه کافی نیست.