فراتحلیل پژوهش‌های زراعی زعفران (.Crocus sativus L) با تاکید بر مصرف کود‌های آلی و عملیات زراعی در ایران

پژوهش‌های زراعی زعفران در رابطه با تأثیر کودهای آلی (دامی، زیستی و کمپوست) و عملیات زراعی (تراکم، روش، تاریخ و عمق کاشت) سابقه‌ای طولانی در ایران دارد. به دلیل پراکندگی و تفاوت‏های موجود در نتایج آزمایش‌های مختلف، در این بررسی از رهیافت فرا تحلیل استفاده شد. تعداد 47 مطالعه عملیات زراعی و 44 مطالعه کود‌های آلی از میان 202 مطالعه انتخاب و تجزیه فراتحلیلی شدند. در مطالعات کود‌های آلی، برتری کودهای دامی (گاوی) با تأثیر بر افزایش وزن خشک زعفران (493/1g=) با اطمینان 95% نسبت به سایر کودها مشاهده شد. مقادیر، 40 تا 50 تن در هکتار کودگاوی، 20 تا 30 تن در هکتار کمپوست که به­صورت ترکیب با کود‌های زیستی (نیتروکسین همراه با باکتری تثبیت‌کننده ازت) استفاده شده ­بودند، مؤثرتر از مقادیر بالاتر هر یک از این کود‌ها به تنهایی بوده است. مطالعات عملیات زراعی، برتری تراکم کاشت با تأثیر بر افزایش تعداد گل در هکتار را نشان داد. تراکم‌های مطلوب 50 تا 100 بنه در مترمربع، میانگین وزن مطلوب هر بنه 10 تا 20 گرم و متوسط وزن بنه مصرفی 9 تا 12 تن بنه در هکتار به‌دست آمد. روش کشت مناسب، روش ردیفی-کپه‌ای (فاصله بین ردیف 20 سانتی­متر و روی ردیف 10 سانتی­متر) و بهترین تاریخ‌های کاشت، اواخر اردیبهشت تا دهه اول خرداد و مناسب­ترین عمق کاشت، عمق 15 تا 20 سانتی‌متر بوده است. هدف از انجام این فرا تحلیل، درک بهتر مدیریت زراعی و کودی این محصول و ارائه بهترین مدیریت ممکن می‌باشد.