فرسودگی شغلی کارکنان پذیرش بیمارستان‌های تبریز: نقش ویژگی‌های شخصیتی و روش‌های مقابله‌ای

  فرسودگی شغلی کارکنان پذیرش بیمارستان‌های تبریز: نقش ویژگی‌های شخصیتی و روش‌های مقابله‌ای     رحیم بدری گرگری * [1] ، حسین لطفی‌نیا [2] ، راحله محمدنژاد [3]     تاریخ دریافت 15/12/1389 تاریخ پذیرش 20/03/1390     چکیده   پیش زمینه و هدف: فرسودگی شغلی یکی از عوامل اساسی در کاهش کارآیی، از دست رفتن نیروی انسانی و ایجاد عوارض روانی و جسمی، خصوصاً در حرفه‌های خدمات انسانی، می‌باشد با توجه به اهمیت کارکنان پذیرش بیمارستان‌ها در سیستم بهداشتی درمانی این پژوهش به منظور تعیین رابطه فرسودگی شغلی با ویژگی‌های شخصیتی و روش‌های مقابله‌ای کارکنان پذیرش بیمارستان‌های شهر تبریز انجام شده است.   مواد و روش کار: 132 کارمند شاغل در بخش پذیرش بیمارستان‌های دولتی و خصوصی شهر تبریز با روش نمونه گیری طبقه‌ای نسبتی انتخاب شدند. این کارمندان پرسش‌نامه‌های فرسودگی شغلی مازلاک، تیپ شخصیتی راتوس و روش‌های مقابله‌ای لازاروس و فولکمن را تکمیل نمودند. آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه ( (ANOVA و تحلیل رگرسیون چندگانه (گام به گام) برای تحلیل آماری فرضیه‌ها به‌کار برده شد.   یافته‌ها: کارکنان پذیرش بیمارستانی که دارای تیپ شخصیتی A بودند فرسودگی شغلی (مسخ شخصیت) بالاتری تجربه نمودند. همچنین کارکنانی که از روش‌های مقابله‌ای مبتنی بر مسأله (ارزیابی مجدد مثبت، مساله گشایی برنامه ریزی شده و جستجوی حمایت اجتماعی) بهره می‌بردند، فرسودگی شغلی کم‌تری داشتند.   بحث و نتیجه گیری: در نظر گرفتن تیپ شخصیتی به‌عنوان یکی از ملاک‌های استخدام و گنجاندن روش‌های مقابله‌ای در سلسله آموزش‌های رسمی و غیررسمی کارکنان می‌تواند سطح آسیب پذیری آن‌ها را نسبت به استرس کاهش داده و میزان فرسودگی شغلی را کنترل نماید.   کلید واژه‌ها: تیپ شخصیتی A ، روش‌های مقابله‌ای ، فرسودگی شغلی     دوماهنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره نهم، شماره چهارم، پی در پی 33، مهر و آبان 1390، ص 229-221     آدرس مکاتبه: تبریز، دانشگاه تبریز، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، تلفن: 09144051306   Email: [email protected]   1 استادیار روانشناسی، دانشگاه تبریز (نویسنده مسئول)   2 دکترای روانشناسی بالینی، علوم پزشکی تبریز   3 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، علوم پزشکی تبریز