فعل‌های کمکی وجهی در کردی سورانی

در کنار زمان دستوری و نمود، وجه­نمایی از مفاهیم اصلی معناشناسی گزاره است که توسط دستۀ بزرگی از ابزارهای زبانی بیان می­شود، اما هر زبانی، با توجه به ویژگی­های خود، دست به انتخاب تعدادی از این اقلام زبانی می­زند. زبان مورد مطالعۀ این تحقیق کردی سورانی است و ابزار زبانی مورد مطالعۀ آن افعال کمکی وجهی در این زبان است که عبارتند از ʔeše ’باید/شاید‘، bu:in ’شدن‘و twanin ’توانستن‘. با توجه به نقش­گذر بودن این افعال، این تحقیق تلاش می­کند نشان دهد هر فعل وجهی کدامیک از معناهای مختلف وجه­نمایی را نشان می­دهد. نتیجۀ به دست آمده بیانگر این است که هر یک از این افعال سه نوع وجه­نمایی معرفتی، تکلیفی و پویایی را نشان می­دهند و آنچه آنها را از هم متمایز می­کند، مرتبه­های وجه­نمایی (امکان و الزام) و انواع آنها (حدسی، استقرایی و فرضی برای وجه­نمایی معرفتی، قانون و مقررات، عرف و هنجارها و اقتدار فردی برای منبع قدرت در وجه­نمایی تکلیفی و میل و خواست و توانمندی برای وجه­نمایی پویایی) است. همچنین، مشاهده می­شود که زبان کردی سورانی فاقد فعل کمکی خـاصی برای بیـان وجه­نمایی گواه­نمایی است.