مداخلات دیدگاه حاکم بر زیبایی‌شناسی خیابان زند شیراز در سه دوره تاریخی

نویسنده

  • مریم اسماعیلدخت پژوهشگر دکتری معماری منظر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.
چکیده مقاله:

تمامی حکومت‌ها از بنیان‌های نظری و ایدئولوژیکی برخوردار هستند که تلاش می‌کنند بدین وسیله مشروعیت سیاسی خود را تامین کنند. شهر یکی از مهمترین بسترهای اجتماعی است که بنیان‌های نظری و سیاست‌های دیدگاه حاکم بر کالبد فیزیکی آن و در نتیجه بر منظر شهر موثر است. اولین تصویر ذهنی شهروندان از یک شهر، منظر خیابان‌های آن است که بخش اعظمی از تجربه زیبایی‌شناختی مخاطبان از شهر را شکل می‌دهد. هدف از این پژوهش بررسی قانونمندی حاکم بر اقدامات و مداخلات شهرداری در خیابان زند شیراز در طول سه دوره تاریخی مهم در شکل‌گیری خیابان زند به عنوان یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های شهر شیراز و مهمترین شاهراه اقتصادی است. پژوهش حاضر از جمله پژوهش های تفسیری تاریخی است که با جمع‌آوری داده‌های کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی به تفسیر و تحلیل جنبه‌های مداخلات دیدگاه حاکم و تاثیر آن بر زیبایی‌شناسی خیابان زند در طول سه دوره قاجار، پهلوی، انقلاب اسلامی تاکنون می‌پردازد. بدین منظور معیارهای ارزیابی زیبایی متاثر از دیدگاه حاکم، در طول خیابان در سه دسته زیبایی‌شناسی کالبدی، اجتماعی و تاریخی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که مداخلات صورت گرفته توسط نهادهای رسمی انجام می‌گیرد و نهادهای اجتماعی‌ای جهت کنترل مداخلات وجود ندارد. از یک سو مداخلات صورت گرفته در جهت رسیدن به مشروعیت دیدگاه حاکم است و هر دوره به اقتضای شرایط سیاسی و اجتماعی موجود، روند مختص به خود را پی می‌گیرد. و از سوی دیگر مداخلات در هر دوره تحت تاثیر فردگرایی شدید و هرج و مرج گرا (ترجیحات فردی ارجح بر ترجیحات اجتماعی) حکام، تفکر تقلیدی به جای تفکر استنباطی (تجددگرایی وارونه) ، عدم شناخت صحیح بستر، عدم ارزیابی مداخلات پیش از اقدام و سرعت زیاد مداخلات، و کوتاه مدت بودن تغییرات در اثر پذیرش وضع موجود؛ است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سیاست‌های زیباسازی خیابان های تهران در چهار دوره تاریخی

پس از انتخاب تهران به عنوان پایتخت توسط «آغامحمدخان قاجار»، تحولات اساسی در ساماندهی و توسعه تهران به وجود آمد. محور این تحولات، کشف «خیابان» به عنوان فضایی قابل سرمایه‌گذاری در عرصه‌های مختلف بود. ایجاد احساس مطلوبیت هرچه بیشتر در شهر که با زیبایی خیابان رابطه مستقیم دارد، به توسعه بیش از پیش خیابان‌ها منجر شد. تهران معاصر در چهار دوره تاریخی (قاجار، پهلوی اول، پهلوی دوم و جمهوری اسلامی) نگرش...

متن کامل

تبیین اصول هندسی حاکم بر خیابان در شهرهای دوره صفوی مطالعه موردی: اصفهان، قزوین و مشهد

شریان ­ها و مسیرهای رفت ­و­ آمد با نام ­های مختلفی مانند شارع و گذر، همواره به عنوان ساختاری مهم در سازماندهی و توسعه شهرها، مطرح بوده ­است. در دوره­ صفوی این کارکرد با عنوان «خیابان» به­ صورت یک الگوی انتظام ‌­بخش فضایی، از ساختار باغ­ ایرانی وارد فضاهای شهری شد و تأثیرات هندسی وسیعی در توسعه یکپارچه شهر گذاشت. خیابانِ­ صفوی به ­عنوان عنصری انعطاف­ پذیر از نظر عملکرد، با مداخله در بافت پیشین شه...

متن کامل

ارزیابی و تحلیل تاریخی اقدامات اجتماعی و اقتصادی کریم‌خان زند در شیراز

از مباحث مهم تاریخ زندیه بررسی و تحلیل اقدامات کریم‌خان در ابعاد مختلف حکومتی به ویژه در بُعد اقدامات اجتماعی و اقتصادی وی می‌باشد. اکثر منابع تاریخی زندیه دوره استقرار کریم‌خان در شیراز را دوران آرامش اجتماعی و امنیت اقتصادی معرفی کرده‌اند. اینکه تا چه میزان این نگرش منابع قابل تأیید است هدف اصلی از انجام این پژوهش است. مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی با استناد به منابع دست اول تاریخی تلاش دارد ب...

متن کامل

سیاست های زیباسازی خیابان های تهران در چهار دوره تاریخی

پس از انتخاب تهران به عنوان پایتخت توسط «آغامحمدخان قاجار»، تحولات اساسی در ساماندهی و توسعه تهران به وجود آمد. محور این تحولات، کشف «خیابان» به عنوان فضایی قابل سرمایه گذاری در عرصه های مختلف بود. ایجاد احساس مطلوبیت هرچه بیشتر در شهر که با زیبایی خیابان رابطه مستقیم دارد، به توسعه بیش از پیش خیابان ها منجر شد. تهران معاصر در چهار دوره تاریخی (قاجار، پهلوی اول، پهلوی دوم و جمهوری اسلامی) نگرش...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 18

صفحات  43- 54

تاریخ انتشار 2018-01-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023