مدل‌سازی تنش القایی ناشی از وزن دریاچه گتوند علیا بر روی گسل گلستان

نویسندگان

  • محمد تاتار معاون پژوهشی/پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
  • محمدرضا ابراهیمی دانشجوی دکتری، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
چکیده مقاله:

بارگذاری یک مخزن و تغییرات سطح آب دریاچه می‌تواند منجر به القا / چکانش زمین‌لرزه‌ها‌ گردد. در این پژوهش تغییرات پایداری در طول گسل گلستان در نتیجه آبگیری مخزن سد گتوند علیا، که در رشته کوه‌های زاگرس در جنوب غرب ایران قرار دارد، مدل‌سازی شده است. فرمول‌بندی‌‌هایی بر پایه راه حل‌های سه بعدی بوسینسک برای محاسبه تنش‌های نرمال و برشی بر روی یک صفحه گسل مشخص، استفاده شد. هندسه و مکانیزم گسل گلستان با دقت بالائی با استفاده از زمین‌لرزه‌های ثبت شده توسط یک شبکه لرزه‌نگاری محلی مشخص شد. برای تحلیل بهتر نتایج، محاسبات در سه شیب متفاوت 55، 60 و 65 درجه برای گسل گلستان انجام شد. از آنجاییکه دریاچه بر روی فرادیواره گسل رورانده گلستان قرار دارد، بنابراین انتظار می‌رود که بارگذاری مخزن بر روی این گسل موجب پایداری بیشتر گسل و تاخیر در وقوع زمین‌لرزه‌ها گردد. این امر به خوبی در تحلیل تنش‌های ناشی از مخزن بر روی این گسل مشهود و نتایج حاصله در تمامی شیب‌های یاد شده در قسمت‌های عمیق گسل از 7 تا 20 کیلومتر که نزدیکتر به دریاچه هستند، حاکی از پایداری این گسل است. تنها در بخش کوچکی از این گسل و در اعماق کم بین 5 تا 7 کیلومتر، شاهد ناپایداری آن هستیم. توان برشی محاسبه شده ناشی از مخزن که موجب ناپایداری آن می‌شود بین 243/0- و صفر بار برآورد شده است. لرزه‌خیزی مشاهده شده در گستره گسل گلستان قبل و بعد از آبگیری مخزن، نتایج حاصل از مدل‌سازی تنش را در نقاط مختلف گسل تایید می‌کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تغییرات ژئومورفولوژیکی سازند گچساران ناشی از آبگیری سد گتوند علیا، با استفاده ازتکنیک تداخل‌سنجی تفاضلی رادار

چکیده تصاویر ماهواره‌ای به علت دید وسیعی که از یک منطقه ایجاد می‌کنند و همچنین به دلیل پوشش تکراری منظم، به عنوان یکی از ابزارهای مهم مدیریت منابع زمینی قلمداد می‌شوند. با استفاده از فن­آوری سنجش از دور، خصوصاً تداخل سنجی راداری (InSAR) می­توان حرکات و تغییرات ناشی از پدیده­هایی مانند زمین­لرزه، آتشفشان، یخچال­ها، زمین­لغزش و دیاپیرهای نمکی و دیگر پدید­های نامنظم را مطالعه نمود. در این پژوهش از...

متن کامل

تحلیل عددی اثرات ناشی از انفجار تک‌چال در تودۀ گلسنگی سد گتوند علیا

نحوۀ تشکیل و انتشار ترک‌ها از عامل‌‌های مؤثر در کنترل آسیب‌های ناشی از انفجار، به‌خصوص در عملیات انفجار کنترل شده هستند. به‌منظور پیش‌بینی و کنترل ترک‌های ناشی از انفجار، نتایج آزمایش میدانی تک‌چال انفجاری در تودۀ گلسنگی منطقۀ سد گتوند علیا ثبت و با روش‌های تجربی برآورد زون‌های اطراف چال انفجاری مقایسه شده است. در این آزمایش چال انفجار به قطر 76 میلی‌متر و عمق 2 متر در تودۀ گلسنگی حفاری و با یک...

متن کامل

تأثیر لرزش زمین ناشی از عملیات انفجار تونل‌های آبرسان و مخازن بر سازه‏های زیرزمینی سد گتوند علیا

لرزش زمین یکی از آثار جانبی عملیات انفجار است. معیار مهم در ارزیابی میزان خسارت ناشی از لرزش زمین، حداکثر سرعت ذرات است. به‌منظور بررسی اثرات امواج حاصل از انفجار در دهانه‌های آبگیر و مخازن ضربه‌‌گیر روی سازه‌های زیرزمینی و بتن‌‌ریزی سد گتوند علیا، 16 نگاشت 3 مولفه‎ای و درمجموع 48 رکورد حاصل از 4 انفجار ثبت شد.  این عملیات با 4 دستگاه لرزه‌نگار PG-2002 با لرزه‌سنج‌‌های سه مؤلفه‌‌ای GS-11D در سه...

متن کامل

آثار اقتصادی- اجتماعی و محیط زیستی سکونتگاههای مشمول جابه‌جایی ناشی از ایجاد سدها (مطالعه موردی سد گتوند علیا، رودخانه کارون)

در 50 سال اخیر ایجاد سدها، بسیاری از رودخانه‌ها را حتی در مقیاس جهانی در معرض انحراف و تغییر شکل قرار داده است و در همین ارتباط، در سطح کشورهای جهان، حدود 40 تا80 میلیون نفر به واسطه احداث مخازن سدها از محل زندگی خود جابه‌جا و به محل‌های دیگر انتقال یافته‌اند و این موضوع پیامدهای وسیع اجتماعی، اقتصادی،فرهنگی و محیط‌زیستی زیادی را در پی داشته است.ایران نیز به‌دلیل ایجاد سدهای بزرگ از این‌گونه تب...

متن کامل

ارزیابی اثرات زیست محیطی سد و نیروگاه آبی گتوند علیا

ارزیابی اثرات زیست محیطی سد و نیروگاه آبی گتوند علیا

متن کامل

مدل‌سازی ریاضی تنش موثر ناشی از مخزن سد کرخه و اثر آن در ایجاد گسیختگی روی گسل دالپری

در تحقیق حاضر امکان بروز گسیختگی ناشی از اثر تنش دریاچه سد روی یک گسل مشخص به‌صورت مدل‌سازی ریاضی با شیوه‌ای نوین تشریح شده است. با استفاده از این روش امکان بروز گسیختگی القایی ناشی از اثر دریاچه سد کرخه روی گسل دالپری که یکی از مهم‌ترین و فعال‌ترین چشمه‌های لرزه‌زا، با استفاده از قاعده موهور- کلمب، در محدوده پیرامون ساختگاه سد کرخه است، مدل‌سازی شد و رابطه آن با شرایط مخزن مورد بررسی و تحلیل ق...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 27  شماره 107

صفحات  193- 202

تاریخ انتشار 2018-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023