مدل‌سازی فضایی انتشار آلاینده‌های هوا از منابع متحرک در کلان‌شهر کرج

آلودگی هوا یکی از مهم‌ترین مشکلات در کلانشهرها است. جهت تهیة برنامه جامع کاهش آلودگی هوا و در حقیقت پیشگیری از انتشار آلاینده‌ها بایستی در ابتدا مقدار و اهمیت انتشار آلاینده‌های مهم از منابع مختلف تعیین شود. لذا هدف از این مطالعه، بررسی میزان انتشار آلاینده‌های مهم هوا از منابع متحرک و مدل‌سازی و تعیین توزیع فضایی هر یک از آن­ها در شهر کرج بود. برای این منظور با استفاده از مدل بین­المللی انتشار از وسایل نقلیة (IVE) به تفکیک نوع وسایل نقلیه، ضرایب انتشار آلاینده‌های هوا تعیین شد. در نهایت میزان و توزیع انتشار سالانة آلاینده­های ناشی از تردد وسایل نقلیه در شهر کرج محاسبه و با توجه به شبکة معابر شهر در GIS توزیع فضایی انتشار آلاینده‌ها نقشه سازی شد. نتایج مطالعه نشان داد که میزان حداکثر انتشار سالانة آلاینده‌ها شامل مونوکسیدکربن، اکسیدهای نیتروژن، اکسید­های گوگرد، ترکیبات آلی فرار، ذرات معلق و دی‌اکسیدکربن به ترتیب 84/1688، 61/185، 26/6، 16/31، 54/120 و 04/33737 تن در سال است. نتایج نشان داد که انتشار ذرات معلق و اکسیدهای نیتروژن مرتبط با وسایل نقلیة سنگین و در معابر بزرگراهی و انتشار مونوکسیدکربن و آلاینده‌های آلی فرار مرتبط با وسایل نقلیة سبک و در معابر شریانی هستند. به­علاوه ضریب انتشار اکسیدهای گوگرد برای وسائل نقلیة سنگین بیشتر بوده ولی درکل، میزان منتشر شده از وسائل نقلیة سبک‌تر به دلیل تعداد بیشتر آن­ها نسبت به وسائل نقلیة سنگین بیشتر بود. همچنین بالاترین مقدار انتشار آلاینده‌ها در مناطق 3، 4 و 6 و پایین‌ترین مقدار در مناطق 1، 8 و 9 مشاهده شد.