مدل‌سازی مکانی – زمانی تغییرات تراز سطح آبهای زیرزمینی مناطق شهری و روستایی آبخوان کاشان با استفاده از تکنیک‌های GIS

زمینه و هدف: هیدروگراف معرف و نقشه‌های تغییرات سطح آب زیرزمینی آبخوان کاشان نشان می‌دهد که طی سال های 81 تا 90، سطح ایستابی با متوسط عمق 06/72متر به طور متوسط حدود 5/5متر افت داشته است. با توجه به اینکه نمونه‌برداری از تمام نقاط محدوده مطالعاتی مقدور نیست، روش‌های پهنه‌بندی ابزاری قدرتمند در تخمین تغییرات مکانی و زمانی داده‌ها است. هدف از این تحقیق مدل‌سازی تراز، عمق و تغییرات مکانی و زمانی سطح آب های زیرزمینی آبخوان کاشان بر اساس استفاده از تکنیک اعتبار­سنجی متقابل روش‌های مختلف درون‌‌یابی قطعی و زمین‌آماری در محیط GIS می‌باشد. روش بررسی: بدین منظور اطلاعات سطح آب زیرزمینی 67 چاه مشاهده‌ای در محدوده منطقه مورد نظر طی سال های 81 تا 90 برای تهیه نقشه سطح آب زیرزمینی آبخوان کاشان مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته­اند. برای ارزیابی کارآیی روش­های مختلف درون‌‌یابی و انتخاب بهترین روش، از تکنیک اعتبار­سنجی متقابل استفاده شده ‌است و معیار­های میانگین خطای انحراف (MBE)، میانگین خطای مطلق (MAE)، ریشه دوم میانگین مربعات خطا (RMSE) و R2 برای ارزیابی روش­های مختلف به کار گرفته شده­اند. نتایج: نتایج ارزیابی روش‌های مختلف درون­یابی نشان داد که توابع چند‌جمله‌ای‌موضعی با MBE = 0.444، MAE = 13.19، RMSE = 20.29 و R2 = 0.999 بیشترین دقت در مدل‌سازی مکانی را دارا بود. نتیجه‌گیری: همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که مناطق مسکونی با جمعیت بالا به دلیل تشدید بالای تغذیه خالص از طریق چاههای دفع فاضلاب خانگی و نواحی جنگلی باعث افزایش سطح آب زیرزمینی و فعالیت‌های صنعتی، کشاورزی و استحصال آب باعث کاهش شدید سطح آب زیرزمینی شده است