مرامنامه اخلاقی در علوم: چیستی، چرایی و روش تهیه

چکیده به‌رغم پیشرفت‌های بسیار‌‌، در حوزۀ تهیه و تنظیم مرامنامه‌های اخلاقی کار زیادی در ایران انجام نشده است. در نتیجه، تعارض‌های اخلاقی در فعالیت‌های اجتماعی و علمی به آسیبی جدّی در جامعه بدل شده‌اند. از آن‌جاکه در سال‌های اخیر بسیاری از متخصصان دغدغۀ ارائه دستورالعمل‌های اخلاقی - مبتنی بر فرهنگ ایرانی اسلامی - داشته‌‌اند‌‌، تدوین شیوه‌نامه و روش تنظیم این مرامنامه‌ها بایسته و ضروری است. مقالۀ حاضر با هدف تدوین روش‌ تهیۀ این مرامنامه‌ها انجام شد. نتایج بررسی‌‌ها نشان داد تهیۀ ‌‌مرامنامه‌‌ها از شش مرحله تشکیل یافته است: 1) یافتن مواردی که نیاز به تصمیم اخلاقی دارند‌‌‌‌؛ 2) مشخص ساختن دست‌اندرکاران نیازمند به کدهای اخلاقی‌‌‌‌؛ 3) بازشناختن چالش‌های اخلاقی در آن علم‌‌‌‌؛ ۴)تعیین اصول اخلاقی‌‌‌‌‌‌؛ ۵) تعیین رویکرد مبنایی در اخلاق و ‌‌۶) تدوین مرامنامۀ اخلاقی در آن علم. البته‌‌، لازم به ذکر است ملاحظاتی برای پیش از تهیۀ مرامنامه و برای استفاده از آن هم مطرح شده است.[1]   [1]. مقاله حاضر مستخرج طرحی با عنوان «روش‌شناسی تهیه مرامنامه اخلاقی در علوم» به کد طرح 9۴10۶0 ُ«صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور»  معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری‌‌، انجام شده است.