مروری بر عوامل موثر بر فرسایش آبی خاک در ایران

فرسایش خاک هر محل از یک سو، تحت تاثیر ویژگی‌های طبیعی قرار دارد و از سوی دیگر از فعالیت‌های انسان تاثیر می‌پذیرد. نظام بارشی مدیترانه‌ای و فرسایندگی زیاد آب، وسعت زیاد خاک‌ها و سازندهای حساس به فرسایش، پوشش گیاهی طبیعی تنک در بسیاری از مناطق کشور و شرایط ناهمواری‌ها شماری از عوامل طبیعی مهم موثر بر فرسایش خاک در ایران هستند. عواملعمدهفرسایشآبی ناشی از دخالت انسان در سطحکشور که به آنفرسایش تشدیدیخاک اطلاق می‌شود را می‌توان در عدماستفادهصحیحو مطابقاستعداد و عمدتاً بیش از ظرفیت از اراضی ارائه کرد. تغییرات وسیع کاربری اراضی و از بین بردن پوشش سطحی پدیده‌ای است که در جای جای کشور می‌توان مشاهده کرد. مواردی از قبیل چرای بی‌رویه مراتع و شخم دیم‌زارهای کم بازده در حیطه بهره‌برداری کشاورزی و منابع طبیعی و اجرای پروژه‌های عمرانی نظیر جاده‌سازی، احداث ساختمان و معدن‌کاوی بدون لحاظ اصول حفاظت خاک به طور روزافزونی فرسایش را تشدید می‌کند. ضعف قوانین مصوب در زمینه حفاظت خاک و عدم اجرای صحیح آن‌ها نیز باید به این مشکلات اضافه شود. در این مقاله، مجموعه عوامل موثر بر فرسایش آبی در کشور به طور خلاصه بررسی و تحلیل شده است.