مطالعه اثرات پاتولوژیک ناشی از عصاره تنباکو بر بچه ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss)

زمینۀ مطالعه: گیاه تنباکو با نام علمی Nicotiana tobaccum، گیاهی با اثرات سمی برای ماهیان است. هدف: در این مطالعه به بررسی تاثیر غلظت‌های مختلف عصاره هیدروالکلی تنباکو (1/0، 1، 10 و 100میلی‌گرم‌برلیتر) بر بافت‌های مختلف ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان پرداخته شده است. روش‌کار: نمونه‌های گرفته شده از کبد، کلیه و آبشش ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان به روش هماتوکسیلین و ائوزین رنگ‌آمیزی شده و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: ضایعات هیستوپاتولوژیکی مختلفی در کبد ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در مواجهه با غلظت‌های مختلف تنباکو قابل مشاهده بود. با افزایش غلظت تنباکو به 10 و 100 میلی‌گرم‌برلیتر، خونریزی افزایش یافته و بافت هپاتوسیت پیوستگی خود را از دست داده و حالت گسستگی را نشان می دهد. اتساع عروقی، خونریزی و تجمع لوکوسیتی، چماقی شدن انتهای تیغه‌ها، هیپرپلازی، جدا شدن غشای پایه و ایجاد فضای ادمی، کوتاه شدن لاملاها، واکوئولاسیون واتصال تیغه‌های ثانویه از جمله ضایعات مشاهده شده در آبشش ماهی قزل‌آلا در مواجهه با تنباکو بود. جدا شدن اپیتلیوم از غشای پایه، هیپرتروفی، اتساع مویرگ‌های گلومرولی و دژنره شدن لوله‌های ادراری نیز از جمله ضایعات مشاهده شده در کلیه ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در همه تیمارهای تنباکو است. در غلظت‌های بالاتر تنباکو یعنی 10 و 100 میلی‌گرم‌برلیتر، نکروز لوله‌های ادراری نیز قابل مشاهده بود. به طور کلی نتایج هیستوپاتولوژیک کبد ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان در مواجهه با تیمارهای مختلف تنباکو عوارض چندانی از تغییرات هیستوپاتولوژیکی را نشان نداد. نتیجه‌گیری نهایی: بر خلاف کبد و کلیه، آبشش ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان به دلیل ارتباط مستقیم با آلاینده، عوارض پاتولوژیکی بیشتری را در مواجهه با تنباکو نشان داد.