مطالعه مقایسه‌ای ماهیت‌شناسی دولت شورایی و کارویژه آن در هندسه معرفت سیاسی شهید صدر و میرزای نائینی (رحمه الله علیهما)
نویسندگان
چکیده مقاله:
تأسیس حکومت اسلامی در عصر غیبت از جمله مباحث مبنایی و بنیادین فقه سیاسی می‌باشد که میرزای نائینی و شهید صدر به دنبال تبیین مبانی مشروعیت حکومت اسلامی در عصر غیبت به ترسیم ماهیت و شکل خاصی از حکومت اسلامی در قالب دولت شورایی رسیده‌اند. این مقاله با روش پژوهش مقایسه‌ای به‌گونه گردآوری کتابخانه‌ای داده‌ها به تحلیل و بررسی اندیشه و اسناد جمع‌آوری شده از آثار میرزای نائینی و شهید صدر پرداخته است و در فهم اندیشه سیاسی این دو متفکر اسلامی از ایده نظری هرمنوتیک اسکینر الگوبرداری کرده است. یافته‌هایتحقیقبر چند نکته تاکید دارد؛ بر خلاف تصور اولیه و مشهور از یکسان‌انگاری دولت شورایی در اندیشه نائینی و صدر، این دو نظریه از همدیگر متفاوت می‌باشند. در هندسه معرفت سیاسی میرزای نائینی، حاکمیت حقی الهی است و تعلق به مردم ندارد بلکه شورویت حق مردم است که بر اساس اصل شورا، مردم حق شور با حاکم را دارا می‌شوند اما در اندیشه شهید صدر حاکمیت حق مردم است لذا شورا اصلی است برای تحقق‌آفرینی حق حاکمیت همگانی مردم. تفاوت ماهوی دولت شورایی موجب شکل‌گیری کارویژه‌ای متفاوت برای اصل شورا در فقه امامیه می‌گردد و سبب ظهور رویکردی جدید در بررسی امر سیاسی از منظر فقه سیاسی امامیه می‌شود.
منابع مشابه
مسئولیت‌های فرد و دولت در اندیشه‌ی سیاسی شهید صدر
بررسی وظایف ومسئولیت‌های فرد و دولت از مباحث مهم و پایه در اندیشه‌ی سیاسی معاصر است که دانش‌های سیاسی از جمله فقه سیاسی تلاش می‌کند تا به آن پاسخ دهد. آن‌چه در حوزه‌ی فقه سیاسی اهمیت مضاعف دارد مسئولیت‌های فرد و دولت در قبال اجرای شریعت است؛ دستگاه‌های فقهی- سیاسی با توجه به مبانی و روش‌شناسی‌های اجتهادی‌شان پاسخ‌های متنوعی ارایه نموده‌اند. پرسش اساسی مقاله این است که «نسبت میان فرد و دولت در ت...
متن کاملمفهوم حریّت از منظر روحانیت صدر مشروطه؛ مطالعه تطبیقی نظرات شیخ فضل الله نوری، میرزای نائینی، شیخ ابراهیم زنجانی و اسدالله خرقانی
ظهور مدرنیته غربی و دول اروپایی به عنوان منادیان ترقی و پیشرفت در سده هجدهم و حضور افکار نوگرایانه غربی در کشورهای اسلامی به ویژه ایران، سبب واکنش جامعه ایرانی و رهبران آن گردید. مباحث نوین در حوزه سیاست و به تبع آن مفاهیمی نظیر آزادی، برابری و مشروطیت از مهمترین نمودهای پیشرفت و مدرنیته غربی بود که جدالهای نظری را به ویژه در نزد روشنفکران و علما در پی داشت. بحث آزادی که در غرب نوعی برون...
متن کاملنقد وارزیابی دمکراسی اجتماعی د رنظریه سیاسی میرزای نائینی
تنبیه الامه وتنزیه المله چنانچه خود کتاب می گوید‘ «تنبیه امت به ضروریات شریعت و تنزیه ملت از زندقه و الحاد وبدعت (یعنی استبداد) است» نویسنده کتاب ‘ مجتهدی اصولی‘ فیلسوفی توانا‘ و یک رجل سیاسی حساس به مسائل زمان خود می باشد و تنبیه الامه در جای جای سطور خود هریک از ابعاد مزبور و جنبه های دیگری از شخصیت نویسنده را بازگو می کند. اما در بحث از تنبیه الامه ‘ قبل از هر چیز یک نکته باید در نظر گرفته ش...
متن کاملمعناشناسی نسخ تدریجی، مشروط و تمهیدی از منظر آیت الله معرفت رحمه الله تعالی
علامه معرفت از قرآن‌پژوهان برجسته معاصر، با وضع اصطلاحاتی همچون «نسخ مشروط»، «نسخ تمهیدی» و «نسخ تدریجی»، به دنبال برطرف کردن شبهات پیرامون نسخ در قرآن و بستن راه طعنه به قرآن عزیز بوده است. اما از آنجا که این نظریه در اواخر عمر شریفشان مطرح شد و فرصت کافی برای پرداختن و تحلیل بیشتر آن وجود نداشت، ابهاماتی در آن به وجود آمد که موجب خلط و عدم تفکیک این سه اصطلاح گردید. در این نوشتار با بررسی بیا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 21
صفحات 215- 248
تاریخ انتشار 2020-05-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023