مطالعه همبستگی و تجزیه رگرسیون بین صفات کمی و کیفی در ارقام مختلف کلزا (Brassica napus L.) در آرایش‌های مختلف کاشت

آرایش کاشت، یک عامل بسیار مهم در میزان عملکرد دانه و سایر خصوصیات کیفی گیاه روغنی کلزا می‌باشد، به همین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در استان اردبیل انجام شد. فاکتور اول شامل ارقام کلزا در سه سطح (هایولا 308، هایولا 401 و آر.جی.اس. 003)، فاکتور دوم فاصله ردیف‌ها در سه سطح (20، 30 و 40 سانتی‌متر) و فاکتور سوم فاصله بوته‌ها روی ردیف در دو سطح (5 و 10 سانتی‌متر) بودند. اثر سه‌گانه رقم در فاصله بین ردیف در فاصله بین بوته بر صفات تعداد غلاف، تعداد دانه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد پروتئین، عملکرد پروتئین و درصد نیتروژن دانه معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه (3875 کیلوگرم در هکتار) برای فاصله بین بوته 5 سانتی‌متر × رقم هایولا 308 × فاصله ردیف 20 سانتی‌متر بود. عملکرد روغن در فاصله بین ردیف‌های 20 و 30 سانتی‌متری بالاترین مقدار بود و بیشترین درصد پروتئین در رقم هایولا 308 با فاصله ردیف30 × فاصله بوته 5 سانتی‌متر به دست آمد. عملکرد دانه با صفات عملکرد بیولوژیک (**85/0=r)، شاخص برداشت (**44/0=r)، درصد روغن (*38/0=r)، عملکرد روغن (**84/0=r)، درصد پروتئین (**46/0=r)، عملکرد پروتئین (**89/0=r) و درصد نیتروژن دانه (**47/0=r) همبستگی مثبت و معنی‌دار داشت. در تجزیه رگرسیون گام به گام، عملکرد دانه به عنوان صفت وابسته تحت تأثیر سه متغیر، عملکرد پروتئین، درصد پروتئین و عملکرد روغن در مدل رگرسیونی قرار گرفت که در مجموع 95 درصد از تغییرات عملکرد دانه مربوط به این سه صفت بود.