مطالعۀ تأثیر برخی عوامل محیطی بر تراکم شپشک سفید پنبه‌ای راش Cryptococcus fagisuga Lindinger بر روی درختان راش شرقی Fagus orientalis Lipsky (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود)

به‌منظور بررسی تأثیر برخی عوامل محیطی بر تراکم شپشک سفید راش بر درختان راش، پس از جنگل‌گردشی‌های اولیه، سطحی معادل 10 هکتار راش ممرزستان آلوده در سه دامنۀ ارتفاعی پایین‌بند، میان‌بند و بالابند جنگل خیرود تعیین شد. در هر دامنة ارتفاعی، 12 پایۀ آلوده به این حشره به‌صورت تصادفی تعیین و مشخصات آنها یادداشت شد. تأثیر زبری پوست درختان راش و جهت‌های تنۀ درخت و ارتفاع از سطح زمین بر تراکم شپشک سفید راش و طول آلودگی درختان مناطق مورد مطالعه با استفاده از تحلیل ناپارامتری و آزمون کروسکال والیس و فریدمن تعیین شد. براساس نتایج به‌دست‌آمده، راش‌های با پوست زبر و شیارهای عمیق با میانگین 5/5 بیشترین شدت تراکم شپشک را به خود اختصاص دادند. تراکم این شپشک در جهت شمال و شرق تنۀ درختان راش به‌طور معنی‌داری بیش از تراکم آن در جهت جنوب و غرب تنه بود. بیشترین شدت تراکم شپشک سفید راش با میانگین 4/4 در ارتفاع 5/2 متری تنه مشاهده شد. با افزایش ارتفاع از سطح دریا درصد فراوانی پایه‌های آلوده ابتدا از 8/23 درصد به 3/28 درصد افزایش و سپس به 4/15 درصد کاهش یافت. تراکم شپشک راش در بالابند با 30 درصد تراکم شدید و طول آلودگی درختان راش با میانگین 35/5 و 5/7 متر به‌ترتیب در میان‌بند و بالابند بیشتر بود. براساس نتایج می‌توان اظهار کرد طبقۀ قطری 60-40 سانتی‌متر با 36 درصد فراوانی آلودگی و 38 درصد تراکم شدید شپشک، بهترین قطر برای تشکیل کلونی شپشک سفید راش در این منطقه است.