معقولیت و نسبى گرایى نسبى گرایى مبتنى بر نظریه معقولیت طبیعى

نویسنده

  • سعید زیباکلام استادیار دانشگاه امام صادق(ع)
چکیده مقاله:

این مقاله یکى از جالب ترین براهین مکتب ادینبورا براى نسبى گرایى را بازسازى و سپس مورد ارزیابى نقّادانه قرار داده است. این مکتب براى این منظور نظریه معقولیت طبیعى را طرح مى کند; نظریه اى که همه عقاید و دعاوى معرفتى را به طور طبیعى معقول مى شناسد. در صورت توفیق در این کار، تبیین درجه دوّم ما از چگونگى و چرایى اخذ و رفض آن عقاید و دعاوى معرفتى هیچ نیازى به مقولات معقول و نامعقول نخواهد داشت; زیرا مطابق این نظریه همه عقاید و نظریه ها به طور طبیعى معقول هستند. هدف اصلى مکتب ادینبورا از این نظریه پردازى این است که تمام دعاوى معرفتى را به لحاظ معرفت شناختى، از جهت منزلت معقولیت شان، معادل و همسنگ کند. همچنین به کارگیرى مفهوم منافع اجتماعى در نظریه به کارگیرى فعالانه اجتماعى طبیعت این مکتب، مورد طرح و نقّادى قرار گرفته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

آلوین پلنتینجا و معرفت شناسى اصلاح شده *

از جمله رهیافت هاى عمده در بیان رابطه عقل و دین، دیدگاهى است که به «عقلگرایىِ حداکثرى» مشهور گشته است. تجلّى عقلگرایى حداکثرى الهیات طبیعى و عقل محور بوده است، و مفروض الهیات طبیعى این است که معقولیت معتقداتِ وحیانى، شرط مقبولیت آنها را فراهم آورد. تفسیرى از معقولیت که همواره مدنظر الهى دانان طبیعى بوده، با عنوان مبناگرایى یا بنیادگرایى سنّتى قلمداد شده که مطابق با آن گزاره هاى عقلانى یا پایه هستند...

متن کامل

معقولیت ایمان

در برخی از روایات استدلالی برای معقولیت اعتقاد به خداوند و روز جزا ارائه شده است که مضمونی به این شکل دارد: اگر خدا و روز جزایی در کار بود، ما از ایمان خود بهره فراوان برده‌ایم و در صورتی که باور ما خطا از آب درآمد، زیانی نکرده‌ایم. این سبک استدلال، چندان مورد توجه متکلمان مسلمان قرار نگرفته است. با این حال، این استدلال قرینه‌ای در فرهنگ مسیحی دارد که به شرط‌بندی پاسکال معروف است و طبق پژوهش بر...

متن کامل

معقولیت و نسبی گرایی نسبی گرایی مبتنی بر نظریه معقولیت طبیعی

این مقاله یکی از جالب ترین براهین مکتب ادینبورا برای نسبی گرایی را بازسازی و سپس مورد ارزیابی نقّادانه قرار داده است. این مکتب برای این منظور نظریه معقولیت طبیعی را طرح می کند; نظریه ای که همه عقاید و دعاوی معرفتی را به طور طبیعی معقول می شناسد. در صورت توفیق در این کار، تبیین درجه دوّم ما از چگونگی و چرایی اخذ و رفض آن عقاید و دعاوی معرفتی هیچ نیازی به مقولات معقول و نامعقول نخواهد داشت; زیرا مط...

متن کامل

محله گرایى و امنیت

شهر مدرن مملو از ناامنى و آسیب هاى اجتماعى است. تأمین امنیت شهرى که در فضاى باز و گسترده در ابعاد ده ها کیلومتر گسترش بى‏ قواره و بى‏ حد و مرز پیدا کرده است، اگر امرى محال نباشد اما مشکل به نظر مى‏ رسد. به همین دلیل شهرهاى بزرگ که ابعاد انسانى را پشت سر گذاشته‏ اند و دچار انواع تزاحمات و بى‏ قاعده‏ گى شده‏اند موجب بروز و ظهور آسیب­ هاى همه جانبه ‏اى گشته‏ اند، به نحوى که در هیچ یک از عرصه‏ هاى ...

متن کامل

قرائتى دیگر از ابطال گرایى

کارل پاپر بر آن بود تا برداشتى از فعالیت علمى، به عنوان جستوجویى معقول براى دست یابى به حقیقت درباره ى طبیعت ارائه دهد که به هیچ عنوان متکى بر استقرا نباشد. از نظر او تحقیقات علمى تماماً مبتنى بر استنتاجات قیاسى است و دانشمندان هیچ گاه در گزینش نظریات به حمایت استقرایى متوسل نمى شوند. به عقیده ى پاپر موضع دانشمندان در مقابل نظریاتشان، موضع نقد و ابطال است، نه تأیید و اثبات; به طورى که با پذیرش ص...

متن کامل

لاکاتوش و معقولیّت معرفت علمى

این مقاله بعد از مرورى کوتاه به زندگى ایمره لاکاتوش، به طرح و معرفى نظریه ى معقولیت وى مى پردازد. لاکاتوش روش شناسى را به مثابه یک نظریه ى معقولیت مى داند. بنابراین روش شناسىِ معرفت علمىِ وى، نظریه اى براى معقولیت معرفت علمى محسوب مى شود. بعد از بررسى اجمالى مفهوم معقولیت، مرورى تاریخى به زمینه ها و چگونگى نهادینه شدن «معقولیت معرفت علمى» و نقش روش هاى علم  در تحقق این امر داشته و سپس به اختصار ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 24-25

صفحات  4- 29

تاریخ انتشار 2000-12-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023