مقایسة ترولچ و هیک پیرامون مسئلة درجه‌بندی ادیان
نویسندگان
چکیده مقاله:
از مسائل اصلی در تبیین پدیدة کثرت ادیان در جهان، مسئلة درجه‌بندی ادیان است؛ یعنی پرسش از اینکه آیا ادیان اساساً مقایسه‌پذیر هستند یا نه، و در صورت موافقت، ملاک و معیار این مقایسه باید چه ویژگی داشته باشد. چنین به نظر می‌رسد که مرز فارق میان دو موضع مختلف در تبیین پدیدة کثرت ادیان، یعنی نسبی‌گرایی و کثرت‌گرایی دینی، از دقت در مسئلة درجه‌بندی ادیان به‌دست می‌آید. در این مقاله، ضمن طرح و بررسی این مسئله، از دو نمایندة اصلی این دو جریان سخن به میان خواهد آمد و از میان نسبی‌گرایان دینی به ارنست ترولچ و از میان کثرت‌گرایی دینی به جان هیک پرداخته خواهد شد. این مقاله درصدد است با نهادن این دو نظریه در برابر هم، شباهت‌های آنان را متذکر شود و از تفاوت‌های بنیادین آنان پرده بردارد. اجمالاً می‌توان متذکر شد که شباهت عمدة میان ترولچ و هیک، تکیه بر مقوله‌های فرهنگی در قوام آگاهی دینی است، در حالی که تفاوت بنیادین میان آنان، در زمینة ابژکتیو یا سوبژکتیو دیدن معیار درجه‌بندی است. هیک در پایان مدعی می‌شود که هرچند اصولاً می‌توان ادیان را با هم مقایسه کرد، ولی عملاً این مقایسه نشان از یکسانی دعاوی حقیقت آنان دارد. این در حالی است که ترولچ بیان می‌کند که ادیان را اصولاً نمی‌توان با یکدیگر مقایسه کرد، هرچند در اظهارات اولیة خویش تصریح می‌کند که در عمل، مسیحیت نسبت به سایر ادیان برتر است. البته او در اظهارات متأخر خود، این نتیجه را بازبینی می‌کند و مدعی می‌شود که ادیان صرفاً به صورت نسبی مطلق هستند.
منابع مشابه
مسئلة ادیان از دیدگاه دولت تاجیکستان
در قانون اساسی جمهوری تاجیکستان، ازجمله در مادة دوم قانون اساسی، بر جدا بودن سازمان‌های دینی از دولت و مداخله نکردن آن‌ها در کار‌های دولتی به‌طور واضح تأکید شده است. دولت تاجیکستان هیچ‌گونه تفکر نه تفکر دینی و نه تفکر غیردینی (مثلاً حزبی) را به‌عنوان تفکر دولتی به رسمیت نمی‌شناسد؛ زیرا گوناگون‌اندیشی اساس پیشرفت و رشد جامعه تلقی شده است. دربارة مناسبت شخص با دین باید یادآوری کرد که در جمهوری تاج...
متن کاملکثرتگرائی جان هیک و مشکلة غرب در مواجهه با مسئله تعارض ادیان
مسئلة تعارض ادیان همزمان با عصر جدید به‌عنوان مسأله‌‌ای فلسفی در سپهر اندیشة معاصر مطرح شده که فراخور دیدگاه اندیشمندان مختلف پاسخ‌‌های متفاوتی دریافت کرده است. این نوشتار نگاهی انتقادی به یکی از این پاسخ‌‌ها که توسط جان هیک، فیلسوف معاصر انگلیسی، مطرح شده است، دارد. تلاش این مقاله بر آن است ضمن پرهیز از دوباره‌گویی دلایل اصلی ناکارآمدی این پاسخ را بیان و از مناظر معرفت‌‌شناسانه، تجربی، فلسفی و...
متن کاملجان هیک و جمع بین مسیحیت و تکثرگرایی
جان هیک، فیلسوف دین مشهور انگلیسی معاصر، از یک سو خود را مسیحی می‌داند و از سوی دیگر قائل به تکثرگرایی دینی است، به این معنا که ادیان دیگر را نیز حق و نجات‌بخش می‌شمارد. او می‌گوید مطالعة وضعیت متدینان به ادیان متفاوت، پذیرش تکثرگرایی را ضروری می‌کند. او در گام دوم با اسطوره‌شمردن آموزه‌های اساسی مسیحیت، از انحصارگرایی مسیحی می‌گریزد و بین مسیحیت و تکثرگرایی جمع می‌کند. او در گام سوم با قائل‌شد...
متن کاملپیرامون مسائل ادیان در آسیای میانه (کیش‌های اَرتَوخشته و میترا براساس نام‌های جغرافیایی)
پیگیری پژوهش‌ها و تحقیق توپونیمی مربوط به آسیای میانه، بدون تردید باعث کسب دانش‌های لازم دربارۀ ادیان و مذاهب قبل از اسلام و تعیین جایگاه معابد محلی و عبادتگاه‌ها تا عهد اسلام می‌شود. نگارنده در این مقاله به بررسی روستایی خوارزمی در قرون وسطی به‌نام «اَرسَخومیسَن» و دهستانی بانام «ارمیتن» در قسمت علیای رودخانة زرافشان پرداخته است. نگارنده درخصوص روستای اَرسَخومیسَن پس از بررسی و ارائۀ گزارش‌های مختلف...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 14 شماره 55
صفحات 29- 52
تاریخ انتشار 2018-11-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023