موانع تاریخی رشد مدیریت شهری در دورة اول مشروطه؛ تجربة انجمن‌های بلدی

جنبش مشروطة ایران علاوه‌ بر این‌که از نظر فکری و سیاسی نقطة عطفی در تاریخ معاصر ایران بود، از دیدگاه اجتماعی نیز فصلی نو در باب مناسبات زندگی اقشار شهرنشین به‌همراه آورد. مهم‌تر‌‌ین تجلی‌‌گاه این موضوع شکل‌‌گیری انجمن‌های بلدیه و ادارات بلدی بود که مقدمه‌‌ای بر شکل‌‌گیری شهرداری‌های جدید به‌شمار می‌‌آمد. انجمن‌های بلدی گام‌های نخست مدیریت گروهی شهر بودند و از مصادیق مشارکت جمعی توده‌‌های مردم در برقراری نظم و ادارة شهر به‌شمار می‌آمدند؛ اما این تجربه به ‌علل فراوان با بن‌بست مواجه شد و انجمن‌ها و ادارات مزبور کارایی و توانایی خود برای مدیریت شهری را ازدست دادند. پرسش اصلی مقالة حاضر این است که علت عمدة ناکارامدی نظام مدیریت شهری در دورة مشروطة اول چه بود. برای پاسخ به این پرسش از روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است و نتیجة تحقیق این است که نبود اخلاقیات لازم برای زندگی اجتماعی از مهم‌تر‌‌ین موانع شکل‌گیری ساختارهای نوی مدیریت شهری بوده است.