موعودگرایی در الهیات سیاسی ایرانیان

نویسنده

  • رضا نجف‌زاده دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران و دبیر گروه جریان‌شناسی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
چکیده مقاله:

موعودگرایی در اندیشه و عمل سیاسی ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارد. به‌اعتباری، می‌توان یکی از ویژگی‌های فرهنگ سیاسی ایرانیان را باور به ظهور منجی برای نجات از دشواری‌های سیاسی و اجتماعی دانست. گویی به‌رغم گسست‌ها و چندپارگی‌ها، نوعی تداوم یا استمرار نیز در تاریخ اندیشۀ سیاسی ایرانیان در کار بوده است. فرشتۀ زمین ایرانیان در هر عصر درگیر وضعیتی مخاطره‌آمیز بوده، و در خاک خود امیدهای گوناگون پرورده است. محور این مقاله شرح و تحلیل عناصرِ موعودباوری و منجی‌طلبی در دستگاه افسانه‌پردازی مزدایی ـ ایران‌شهری است، و تلاش می‌کنیم تا بهره‌ها و امکان‌های موعودباوری ایران‌شهری را با تکیه بر چهار مقولۀ «وضعیت مخاطره»، «اصل امید»، «اصل عدالت»، و «وعدۀ دموکراتیک» استخراج کنیم. این تلاشِ نظری بر استلزامات افق پساسکولار تکیه دارد. می‌توان دو پرسش را برای پیشبرد مباحث این مقاله مطرح کرد: عناصر موعودباورانه در الهیات سیاسی مزدایی کدام‌اند؟ در بستر الهیات سیاسی ایرانی، چگونه می‌توان وعدۀ دموکراتیک را در کنار اصل امید و اصل عدالت پروراند؟

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تبیین سیر تطور وجه عملگرایانه گفتمان موعودگرایی در الهیات سیاسی یهودی- اسراییلی (موعودگرایی یهودی به‌مثابه یک برساخت اجتماعی)

This study is going to analyze the theoretical and practical bases derived from the political theology, especially messianism, as a social construction, in the text of the Jewish discourse and the Israeli social and political context. The main question is that “in analyzing the historical evolution of Israel’s messianic discourse, what is the relation between the abstract (sacred-historical) as...

متن کامل

تحلیل مبانی و کارکردهای مفهوم «رهایی» و «موعودگرایی» در الهیات عمل‌گرای یهود

این جستار درصدد به‌ پرسش‌ گرفتن مبانی و اندرکنش سطوح فکری و اجتماعی الهیات یهود است. بر پایه فرضیه پژوهش، الهیات و عرفان یهود را نمی‌توان جدای از ارتباط آن با بعد سیاسی - ‌اجتماعی‌اش تحلیل کرد. بر این اساس، در کنار باور یهود به اینکه قوم برگزیده خدا است، آنان معتقدند رنج<strong...

متن کامل

ظرفیت‌های الهیات سیاسی یوهان باپتیست متس برای الهیات روایی

الهیات روایی با تأکید بر روایت و نقد سیطرۀ معیارهای کلی و عام برخاسته از روشنگری در الهیات مسیحی، هویتی متمایز یافت. تأکید بر روایت­های سنتی و درون‌فرهنگی هر گروه و اجتماع، در این الهیات منجر به دوری این نحله از پراکسیس، و علاوه بر این، منجر به انزوای فرهنگی و دوری از جهان معاصر چندفرهنگی شده است. از سوی دیگر الهیات سیاسی متأله آلمانی یوهان باپتیست متس با تکیه بر مفاهیم روایت، خاطره و همبستگی، ...

متن کامل

الهیات سیاسی یوهانس پابتیست متز؛ گامی به‌سوی الهیات یادآوری

الهیات سیاسی یوهانس باپتیست متز، کشیش و الهی‌دان کاتولیک آلمانی، واکنشی الهیاتی در مخالفت با فردگرایی فرهنگ غربی، خصوصی‌سازیِ دین و مبادله‌ای‌شدن ارزش‌ها از دوران روشنگری تا امروز است. او در آثار خود، با محورقراردادن مسئلۀ رنج، تفسیری از زندگی و آموزه‌های عیسی مسیح به دست می‌دهد که بنیاد و پایۀ دین، کلیسا و ایمانِ مسیحی را در یادآوریِ پرمخاطرۀ عیسی مسیح می‌داند. به باور وی، این یادبود پرمخاطره به‌...

متن کامل

الهیات سیاسی ایده‌ی شهروندی در ایران معاصر

نخ تسبیح شهروندی جدید در غرب، عنصر مدنی است؛ عنصری که هابز آن را بنیاد نهاد و لاک به نوعی تقویت‌اش نمود و روسو علی‌رغم نقدهای جدّی بر آن و واردکردن عناصر سیاسی، ناسیونالیستی و از همه مهمتر اجتماعی-اقتصادی، هم‌چنان عنصر مدنی را به عنوان عنصر مقوم شهروندی جدید حفظ کرد و نهایتاً ایده‌ی شهروندی توانست علی‌رغم تعارض‌ها و حتی تباین‌ها در عالم نظر،  به مبنای زیست سیاسی در ساحت عقل سلیم غربی تبدیل شود. ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 1

صفحات  137- 163

تاریخ انتشار 2011-09-13

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023