مکان‌یابی و اولویت‌بندی مناطق مناسب پخش سیلاب با استفاده ازGIS و تحلیل تصمیم چند معیارهAHP (مطالعه موردی: حوزه آب‌خیز گرگان‌رود، گلستان)

چکیده زمینه و هدف: مراتع در اقتصاد کشور، چه از لحاظ تأمین علوفه مورد استفاده دام و چه از دیدگاه حفاظت آب، خاک و خدمات دیگری که به جامعه می‌دهند، اهمیت ویژ‌ه‌ای دارند که مدیریت اصولی این اراضی را ضروری می‏سازد. مراتع استان گلستان زمانی از بهترین مراتع ایران به حساب می‌آمدند. اما به‌دلیل رشد روز افزون جمعیت و وابستگی شدید اقتصادی آن‌ها به منابع طبیعی از جمله مراتع باعث سیر قهقرایی پوشش گیاهی و نهایتا مراتع گردیده است. پخش سیلاب یکی از عملیات اصلاحی مرتع است که با اهداف معین شده در مناطق مرتعی می‌تواند اجرا گردد. بر این اساس تعیین مکان مناسب برای پخش سیلاب و نفوذ دادن آن به داخل سفره‌های آب زیرزمینی، یکی از مهم‌ترین مراحل انجام این گونه پروژه‌ها می‌باشد. روش بررسی: مدل AHP  [1]روشی مناسب جهت مکان‌یابی عرصه‌های پخش سیلاب در حوزه‌های آب‌خیز کشور معرفی گردیده‌است. هدف از این مطالعه مکان‌یابی و اولویت‌بندی مناطق مناسب پخش سیلاب با استفاده از GIS وAHP در حوزه آب‌خیز گرگان‌رود می‌باشد. هم‌چنین در این تحقیق از روش نمره‌دهی دو ارزشی [2] نیز به منظور مقایسه با روش تحلیل سلسه مراتبی استفاده گردید. یافته‌ها: ابتدا با استفاده از روش AHP مناطق نامناسب تعیین شد، سپس در گزینه‌های باقی مانده، بر اساس نظراتی که از نتایج مدل به‌دست آمده و با اولویت بندی، نقاط مناسب شناسایی گردید که با ضریب تناقص گویی برابر 08/0، می‌توان بیان کرد وزن دهی معیارهای مکان‌یابی مناطق مستعد پخش سیلاب صحیح می‌باشد. از سویی نتایج این تحقیق با روش تحلیل سلسله مراتبی نشان داد، مناطق پیشنهادی برای اجرای پروژه بخش سیلاب به‌طور عمده در شمال و شمال شرقی حوزه می‌باشند. اما در بررسی عوامل و محدودیت‌های طبیعی بر اساس روش بولین هیچ مکان مناسبی برای انجام پروژه بخش سیلاب در حوزه آب‌خیز گرگان‌رود پیدا نشد. بحث و نتیجه‌گیری: به طور کلی می‌توان بیان کرد که فعالیت پالایشگاه در منطقه باعث افزایش غلظت کادمیوم در خاک سطحی منطقه شده است. این افزایش به نحوی بوده که باعث شده غلظت آن از حد مجاز نیز بیش‌تر شود. 4- Analytic Hierarchy Process          5- Boolean