نحوالمعانی ومعانی النحو

نویسندگان

  • سعدالله همایونی طالب الدکتوراه فی اللغة العربیة و آدابها بجامعة طهران
  • عدنان طهماسبی أستاذ مساعد بجامعة طهران
چکیده مقاله:

من المعروف، أنَّ العربیة لن تشهد ما یدنو من القرآن فصاحة و بلاغة، فألفاظ القرآن هی لب کلام العرب و زبدته و واسطته و کرائمه، و علیها اعتمد الفقهاء والحکماء فی أحکامهم و حکمهم، و إلیها مفزع حذاق الشعراء والبلغاء فی نظمهم و نثرهم. فهو ذخیرة هذه اللغة، و هو سر علومها التی قامت لخدمة نصّه، بل هو سر حفظها حیة نابضة أمام عوارض العصور. و قد حفظ لنا هذا الکتاب نصوصا من لهجات العرب التی لایرقی الشک إلی فصاحتها و سلامة الفاظها لغة و أداءً. إن الذی ترمی إلیه هذه الورقة فی النحو و بعض مسائله و أبوابه، هو استجلاء معانی النحو، و تمییز طرائق التعبیر بعضها عن بعض، والاهتداء بمعانی النحو فی أسالیب الکلام، و مراتبها من الدقة والإصابة، و تفاوتها فی الإیجاز والإسهاب، وفی الوضوح والإبهام. فإخلاء النحو من معانیه، واستبعاد تلک المعانی من الدراسة النحویة هو الذی یصمه بالجفاف والجفاء و مرارة المذاق و مجانفة الأذواق. فالورقة هذه محاولة متواضعة حول أفانین النحو العربی المنبثقة من القرآن، إذ حاولنا من خلالها الکشف عن کثیر من التعبیرات النحویة التی لا یختلف بعضها عن بعض إلّا لأجل إضفاء معنی جدید. و بما أنّ القرآن یفوق الشعر العربی ونثره مبنی و معنی، نری ‌التراکیب ‌القرآنیة و معانیها القیمة مادامت موجودةً حول قاعدة ما من قواعد النحو العربی، حیث هی موضوع استنباط القواعد النحویة لا العکس. مع أنَّ هدف القرآن لیس هو تحدید أسالیب النحو العربی، ولکن السبب الرئیسی لنشأة النحو العربی هو القرآن الکریم. فالقرآن الکریم جملةً و تفصیلاً هو المفصل ‌العمود والأساس لفقریات النحو العربی و قواعده، معتمدین فی هذا علی الکتب النحویة التی شیَّدت صرح النحو القرآنی لاسیما "معانی النحو" لفاضل السامرائی، و"نحوالقرآن" لعبد الستار الجواری و کتاب "من وحی القران" لإبراهیم السامرائی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی و نقد النحو الغائب

چکیده النحو الغائب اثری است دربارة نحو زبان عربی که پدید‌آورندة آن تلاش دارد با رویکردی متفاوت و روز‌آمد به توصیف نحو زبان عربی بپردازد، به طوری که این توصیف مناسب و برآورندة نیاز‌های عربی‌آموزان عربی‌زبان و به‌ویژه غیر عربی‌زبان باشد. این کتاب، چنان‌که خود نویسنده هم چنین باوری دارد، دارای سه ویژگی است که در دیگر آثار هم‌نوع خود یافت نمی‌شود: 1. تمایز قائل شدن میان عربی‌‌زبانان و غیر عربی‌‌زبا...

متن کامل

کتاب «النحو الأساسی» در ترازوی نقد

صرف و نحو یکی از علومی است که با انگیزه­ی کاربرد و استفاده­ی صحیح زبان عربی، بویژه زبان قرآن پا به عرصه­ی وجود گذاشت و سبب پیدایش مکاتب و آثار بیشماری در این علم گردید. یکی از کتب معاصر که در زمینه­ی آموزش زبان عربی به رشته تحریر درآمده، کتاب «النحو الأساسی» تألیف سه تن از پژوهشگران کویتی است که در راستای آفرینش اثری در حد متوسط با اسلوبی متفاوت در زمینه صرف و نحو نگاشته شده­است. این جستار سعی ...

متن کامل

الأصل المصطلح وشبههء فی النحو العربی

مقالهء حاضر پژوهشی تحلیلی درگونه ای از اصطلاحات نحو عربی موسوم به "اصل " و"شبهه " می باشد. این اصطلاحات که بیشتر به صورت مستقل مورد استفاده قرار می گیرند از تفاوتها ووجوه مشترک فراوانی برخوردارند. نویسنده بر آن است با بررسی موارد کاربرد ومعانی لغوی اصطلاحات مذکور، علل وجایگاه استفاده آن را بیان نماید. از برجسته ترین این اصطلاحات می توان به "جمله وشبه جمله "، "ظرف وشبه ظرف " و"مضاف وشبه مضاف " ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 2

صفحات  155- 192

تاریخ انتشار 2012-07-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023