نسبت علم و سیاست در طریقت‌های عرفانی عصر زندیه

نویسنده

چکیده مقاله:

  دوران زندیه شامل حوادث بسیار مهمی در ارتباط با عرفان و تصوف و حضور آن در جامعه‌ی ایران است.با فروپاشی حکومت نادری و پدیدار شدن مبارزه‌ی فراگیر بر سر قدرت میان مدعیان، کشور عرصه‌ی هرج‌ومرج و ناامنی گسترده شد. اگرچه این امر آثار مخرب بر اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور داشت، تأثیر آن در بخش عرفان وتصوف بسیار زیاد بود؛ زیرا صوفیان نیز مانند سایر مدعیان کوشیدند تا دوباره قدرت ازدست‌رفته‌شان را به‌دست آورند؛ به این ترتیب عرفان نیزواردمرحله‌ی جدیدی ازحیات خود شد. در این دوران،دو سلسله‌ی مهم نعمت‌اللهیه و ذهبیه رشد و گسترش یافت. به‌ویژه با مهاجرت و بازگشت معصوم‌علیشاه دکنی از هند به ایران که در شیراز و اصفهان حضور یافت، سلسله‌ی نعمت‌اللهیه از رونق و قدرت زیادی برخوردار شد. اما همین استقبال و گرایش مردم به آن‌ها، موجبات ترس نهاد دین و دولت را فراهم کرد و ناگزیر از برخورد با این جریان شدند.برخلاف سلسله‌ی نعمت‌اللهیه، بزرگان سلسله‌ی ذهبیه به‌دلیل ارتباط با فقهای شیعه و همچنین شیوه‌ی طریقتی خویش که به شریعت عنایت خاصی داشتند، موجب شدند تاطریقه‌ی فکری آنان بسیار کمتر از فرق دیگر تصوف مورد مخالفت متشرعان قرار گیرد.   دراین مقاله، به چگونگی حضوراین دوفرقه‌ی صوفیه درتحولات تاریخی پس ازسقوط صفویه، نحوه‌ی تعامل حاکمیت سیاسی بااین دو فرقه، بررسی فعالیت آنان درعصر زندیه و درنهایت بررسی گرایش‌های عرفانی علما، فلاسفه و فقهای این دوره پرداخته می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نسبت علم و سیاست در طریقت های عرفانی عصر زندیه

دوران زندیه شامل حوادث بسیار مهمی در ارتباط با عرفان و تصوف و حضور آن در جامعه ی ایران است.با فروپاشی حکومت نادری و پدیدار شدن مبارزه ی فراگیر بر سر قدرت میان مدعیان، کشور عرصه ی هرج ومرج و ناامنی گسترده شد. اگرچه این امر آثار مخرب بر اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور داشت، تأثیر آن در بخش عرفان وتصوف بسیار زیاد بود؛ زیرا صوفیان نیز مانند سایر مدعیان کوشیدند تا دوباره قدرت ازدست رفته شان را ب...

متن کامل

تنوع نقوش گیاهی در نقاشی دیواری عصر زندیه در شیراز

استفاده از نقاشی دیواری یکی از شیوه‌های متداول تزیینات معماری در بناهای دورۀ زندیه در شیراز بوده است. از آنجا که فضای غالب دیوارنگاره‌های دورۀ زندیه با نقوش گیاهی پوشیده است، موضوع این مقاله نیز به بررسی و تحلیل کیفی این نقوش محدود شده است. بدین منظور، ابتدا آثار اصیل نقاشی دیواری در ارگ کریم‌خان، تکیۀ هفت‌تنان و عمارت کلاه‌فرنگی باغ نظر شناسایی و سپس تنوع نقوش گیاهی موجود در آنها زیر عناوین تر...

متن کامل

امکان فلسفه ورزی در عصر علم (بررسی نسبت فلسفه و علم در دنیای معاصر از دیدگاه یاسپرس)

معنا و اهمیت علم در دنیای غرب، به ویژه در دهه های آغازین قرن بیستم، گاهی چنان موردبدفهمی قرار گرفته که یا به مثابه تنها راه شناخت معتبر مطلق گردیده و از آن ستایش شده و یامورد ب یمهری و لعن و نفرین قرار گرفته است.در این مقاله، معنا، جایگاه، و قلمرو علم در حوز ههای روا نپزشکی، جهان شناسی وانسان شناسی مورد بررسی قرار گرفته و عدم کفایت آن در ارائه الگویی کامل و جامع از شناختدر این حوزه ها نشان داده...

متن کامل

اهمیت نظریه سیاسی در نسبت با علم سیاست بررسی و نقد کتاب فهم نظریه های سیاسی

چکیده اسپریگنز در کتاب «فهم نظریه‌های سیاسی» بین علم سیاست و نظریه سیاسی تفکیک قایل می‌شود بحران‌ها و مشکلات در قلمرو سیاست آمریکایی صاحبنظران شبیه به او را به این امر سوق می‌دهد که عمل‌زدگی افراطی در سیاست امریکایی باعث‌شده تا سیاست از غایت اصلی خود که مدیریت امر و خیر عمومی است، دور افتد. این مساله، انگیزه‌ای برای نوشتن این مقاله شد. تا نشان دهیم که در کنار سهم بالای علم سیاست در تحلیل و شنا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 23  شماره 12

صفحات  117- 148

تاریخ انتشار 2013-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023