نقش متغیرهای نگرش، خودپنداره و فعالیت‌های اولیه‌ی سوادآموزی در پیش‌بینی سواد خواندن دانش‌آموزان ایرانی بر اساس مقیاس پیرلز 2006

                  این مقاله نقش متغیرهای خودپنداره‌ی خواندن دانش‌آموز، فعالیت‌های اولیه‌ی سواد آموزی و نگرش دانش‌آموزان و والدین به خواندن، در عملکرد سواد خواندن دانش‌آموزان پایه‌ی چهارم ابتدایی بر اساس داده‌های مطالعه‌ی پیرلز 2006 را مورد بررسی قرار داده است. نمونه‌ی آماری استفاده شده پس از پالایش، 5179 دانش‌آموز (2767 پسر و 2412 دختر) چهارم ابتدایی بوده است که در آزمون پیرلز 2006 شرکت کرده بودند. مقیاس‌های مورد استفاده شامل پرسشنامه‌ی زمینه‌یابی یادگیری خواندن برای متغیرهای نگرش والدین به خواندن و فعالیـت‌های اولیه سواد آموزی، پرسشنامه‌ی دانش‌آموز برای متغیر خود پنداره خواندن، و نمره‌ی کلی سواد خواندن بر اساس مدل راش بود. که به روش تحلیل مسیر، اثر مستقیم، غیرمستقیم و کل متغیر نگرش والدین به خواندن (متغیر برونزا) بر فعالیت‌های اولیه سوادآموزی، نگرش دانش‌آموز به خواندن و خود پنداره خواندن دانش‌آموز (متغیرهای درونزا) مورد بررسی قرار گرفت. پس از تأیید مدل‌های اندازه‌گیری متغیرهای نهفته و برازش مدل تابع ساختاری، نتایج نشان دادند که مدل مورد آزمون، برازش مناسبی با داده‌ها دارد. تمامی اثرات متغیر نگرش والدین به خواندن بر سایر متغیرهای درون‌زا تأیید شد. هم چنین تمامی اثرات متغیر فعالیت‌های اولیه‌ی سواد آموزی بر سایر متغیرهای درون‌زای پژوهش معنی‌دار به دست آمد. هیچ‌کدام از اثرات متغیر نگرش دانش‌آموز به خواندن بر عملکرد سواد خواندن معنی‌دار نبود. برای مشخص کردن برابری مدل‌های پسران و دختران، از آزمون برابری مدل‌ها استفاده شد که نتایج نشان دادند که از 8 مسیر موجود در مدل، 4 مسیر تفاوت معنی‌دار دارند که عبارتند از: خودپنداره خواندن دانش‌آموز به عملکرد سواد خواندن، نگرش خواندن والدین به فعالیت‌های اولیه سوادآموزی، فعالیت‌های اولیه سوادآموزی به خودپنداره خواندن و نگرش خواندن دانش‌آموز به عملکرد سواد خواندن.