نقش گرامر زبان دینی در فهم معنای خدا از نگاه فیلیپس و نقد آن

نویسنده

  • زینب شکیبی استادیار گروه کلام و فلسفه اسلامی؛دانشگاه پیام نور
چکیده مقاله:

فیلیپس معتقد است به‌کارگیری مفاهیم دینی توسط مؤمنان، یگانه ابزار برای فهم معنای خدا در بازی زبان دینی است، نه مطابقت با واقعیت خارجی. او بر همین اساس می‌گوید ادراک حقیقت الهی خارج از نحوة زندگی دینی باعث سقوط به ورطة مغالطة تعالی زبان دینی خواهد شد. لذا نگاه مبتنی بر ترس از عذاب الهی و یا امید به پاداش خداوند را طرد می‌کند. او با پذیرش درون‌گرایی، گرامر عشق خداوند را همان باور به خدا می‌داند که در آن هیچ فریبی راه ندارد و این عشق در رفتار مؤمنان ظهور می‌یابد. فیلیپس در موضوع گرامر لطف الهی معتقد است، لطف الهی یعنی به همة موجودات به منزلة مظاهر و آثار خداوند نگریسته شود و به آن‌ها محبت شود. او تعالی خداوند را نیز به معنای پذیرش مخلوق‌بودن خود و اظهار و تواضع در برابر وی می‌داند. ازهمین‌رو دیدگاهش نگاهی تحویل‌گرایانه تلقی می‌شود. البته اشکالاتی نیز به نگاه وی مطرح است: الف) میان اطلاق باور به خدا و مفید‌بودن آن تناقض وجود دارد؛ ب) خدای خالق در تناقض با خدایی است که معلول زندگی متدینان است؛ ج) خلط میان باور با عمل صورت‌گرفته؛ د) تعارض اطلاق عینیت خدا با وابستگی آن به ذهن؛ هـ) نفی تمایز میان معنا و کارکرد در باورهای دینی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

گرامر دینی از منظر فیلیپس و نقد آن

مبحث زبان دینی که در واکنش به آرای پوزیتیویستها پدید آمد، از مسائل مهم فلسفه دین است. در این میان، یکی از رویکردها در معناشناسیِ زبان دین، رویکرد غیرشناختی است که گزارههای دینی را توصیف امر خارج نمیداند. دی. زد. فیلیپس از مهم‌ترین فیلسوفان غیرشناختی است که با اعتقاد به تفکیک ساحتهای مختلف انسان، بر آن است که هر یک از این ساحتها را باید در بافت خود آن فهم کرد. از این‌رو، کارکرد فلسفه دین اثبات گز...

متن کامل

تبیین و نقد ماهیت زبان دینی از نگاه فیلیپس

فیلیپس از ناشناختارگرایان در خصوص باورهای دینی است. او با طرح ایدۀ مغالطۀ تعالی زبان دینی معتقد است که این زبان واجد خصوصیت غیرارجاعی بودن و غیرتوصیفی بودن و جدا بودن وجود واقعی از وجود منطقی در گزاره‌هایش است. در این مقاله نشان می‌دهیم که توصیفی بودن زبان دینی در نظام فکری وی به این معناست که در زبان دینی هیچ‌گاه نباید جدا از متن دینی، اثبات وجود خدا و سایر شاخص‌های دینی انجام پذیرد، زیرا نحوۀ...

متن کامل

گرامر دینی از منظر فیلیپس و نقد آن

مبحث زبان دینی که در واکنش به آرای پوزیتیویستها پدید آمد، از مسائل مهم فلسفه دین است. در این میان، یکی از رویکردها در معناشناسیِ زبان دین، رویکرد غیرشناختی است که گزارههای دینی را توصیف امر خارج نمیداند. دی. زد. فیلیپس از مهم ترین فیلسوفان غیرشناختی است که با اعتقاد به تفکیک ساحتهای مختلف انسان، بر آن است که هر یک از این ساحتها را باید در بافت خود آن فهم کرد. از این رو، کارکرد فلسفه دین اثبات گز...

متن کامل

نظر امام اعظم دربارۀ کلام خدا و رابطۀ آن با زبان فارسی در انجام وظایف دینی

یکی از نخستین کسانی که به جنبه‌های کلامی، فقهی و اصولی کلام خدا توجه کرده و با بیان آرا و اندیشه‌های تازه و بکر در حل مسائل گوناگون مطرح در این زمینه کوشیده، امام اعظم ابوحنیفه است. یکی از موضوعات مطرح دربارۀ کلام خدا این است که کلام الهی در مرتبۀ وجود عینی، یعنی در ذات خداوند نه عربی است و نه عبرانی؛ بلکه صفتی است بسیط و ازلی. در مرتبۀ وجود کتبی قرآن با صفات دیگر متصف می‌شود؛ بدین معنا که در ا...

متن کامل

بررسی دیدگاه تدئوس متز در باب خدا و معنای زندگی و نقد آن از دیدگاه علّامه طباطبایی (ره)

نظریه خدامحور معنای زندگی بر آن است که ربط و نسبت خاصّ با خداوند یکی از شرایط ضروری جهت معناداری زندگی می‌باشد. تفسیرهای مختلفی از این نظریه ارائه شده‌، امّا مهم‌ترین تفسیر خدامحور نظریه هدف الاهی است. براساس این نظریه، تحقّق بخشیدن به هدف خداوند تنها سرچشمه معناداری زندگی است. بر نظریه هدف الاهی نقدهای بسیاری همچون تقابل هدف خداوند با اخلاقی بودن و قدرت مطلق خداوند وارد شده، امّا به اعتقاد تدئوس م...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 1

صفحات  25- 35

تاریخ انتشار 2019-05-10

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023