نمود هندسه‌ادراکی بر سیر تکامل شهر ایرانی در ادوار مختلف شهرسازی؛ مطالعه موردی: شهر همدان
نویسندگان
چکیده مقاله:
این نوشتار بر پایه تحلیل و بررسی هندسه ادراکی، قصدِ بر توضیح، تحلیل و نمایش نظامِ هندسه شکل‌گیریِ شهر با توجه به ادوار گوناگون و عوامل تأثیرگذار بر آن را دارد. هندسه‌ای که فراتر از ابعاد و مقیاس، عوامل و آثاری را که در نظامی کاملاً منظم در ذات و نامنظم در ظاهر است را در جهتِ تَحقُق و تکامُل موضوع، تحتِ سیطره خود به‌کار می‌بندد. در این جایگاه موضوع شهر و ارتباطِ ادراکی آن با چَمَن (مرکز محله در همدان) و نحوه شکل‌گیری و نوع تداوم آن مدنظر می‌باشد. شهر‌همدان با سابقه تاریخی و با توجه به نوع بافتِ شهرسازی آن و همچنین وجود مرکز محله‌های خاص مربوط به خود، به عنوان نمونه موردی در خصوص مطالعه و بررسی در حوزه هندسه شکل‌گیری می‌باشد. در این نگارش با توجه به جمع‌آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه‌ایِ وسیع و همچنین تحلیل و بررسی اسناد، مدارک و مُستندات باقی مانده از روشِ تحقیقات پژوهشی_بنیادی و براساس تحلیل و تفسیر اطلاعات پژوهشی به دست آمده به شرح و تفضیل چگونگی و نحوه شکل‌گیری هندسه شهرِ همدان و ارتباط آن با چَمَن‌ها با توجه به نمایش گرافیکی ادوار گوناگون این موضوع تا زمان معاصر پرداخت شده است. رهاوردِ این نگارش به دست آمدنِ عوامل اساسی در شکل‌گیری و توسعه شهر و نوع ارتباط آن با چَمَن‌ها با توجه به هندسه‌ایاست که در واقع تحتِ سیطره نیاز و دیگر عوامل وابسته به سکونت بشر، ارتباطاتِ معنایی نظامِ شهری را ایجاد و گسترش می‌دهد. یافته‌های اساسی تحقیق در خصوص شناسایی این هندسه و نحوه به‌کارگیری آن با توجه به اصلاح نظام شهرسازی شامل چنین مواردی می‌باشد: نمایش فرآیند تغییرات بر طبق هندسه رُشد، شناسایی و بررسی دلایل سامان‌بخشِ هندسی در نظام شهرسازی، نحوه و چگونگی تَطابُق‌دِهی هندسه ادراکیِ اساسی با هندسه حاضر به همراهِ مؤلفه‌های کنونی روز شهرسازی. براین اساس گُنجاندن نوع هندسه ادراکی جاری مطلوب در نظام شهرسازی، مؤلفه‌ای است که با ایراد آن در خُردترین قسمت شهر چون مراکز محلات تا کَلان‌ترین آن، میتواند بهبود دهنده روند شهرسازی حال و آینده گردد. این پژوهش به دلیل بررسی شهرسازیِ شهر از نقطه نظری خاص که به دنبال اصلی ادراکی در شکل‌گیری و تداوم روابط علّت‌و‌معلولیِ موضوعیتِ تحتِ عُنوانِ خود، هندسه است، گامی نوین به همراه اصولِ خودشناسی در جهتِ شهرسازی مطلوب می‌باشد.
منابع مشابه
تطبیق شاخص‌های شهرسازی اسلامی در فضای شهری (نمونه موردی: راسته‌بازار مظفریه شهر همدان)
یکی از فضاهای جغرافیایی که از دیرباز، انعکاس‌دهنده‌ی ایدئولوژی نظام‌های حاکم بوده، پدیده‌ی شهر است. بر این اساس، شهر اسلامی بازتابی از اندیشه‌های متعالی دین مبین اسلام در تمامی جوانب است. اسلام به‌عنوان یک فضای فرهنگی و یک فضای ارتباطی ممتاز، بر مناظر شهری، سیمای ظاهری شهرها، ساختارهای و نحوه‌ی کار آن‌ها، ارتباط آن‌ها با یکدیگر و با محیط اطرافشان تأثیر گذاشت. هدف از این تحقیق بررسی موضوعی که ی...
متن کاملالگوی هولوگرافیک در سیر تکاملی شهر (شهر مورد مطالعه : آمل)
مسالة «خلق کلیت» یا حفظ و تکوین آن، از کوچکترین اجزا در معماری گرفته تا منظر شهری چیزی است که امروزه طراحان را به طور جدی با خود درگیر کرده است. رشد شهر نه زادة ذهن یک نفر است و نه زادة یک گروه منسجم از اذهان. بافت و ساختار شهرهای امروزی حاصل فرآیندی است که از سالهای بسیار دور آغاز شده است. شناخت معماری و شهرسازی تاریخی میتواند زمینة مناسبی برا...
متن کاملنقش ساختار مدیریت شهری در توسعه فرهنگ شهر و شهرنشینی (مطالعه موردی: شهر همدان)
تمرکز روز افزون جمعیت در نواحی شهری و رشد سریع شهرنشینی ناشی از مهاجرت مشکلاتی را در ارائه خدمات مناسب به شهروندان به وجود میآورد .در این رابطه نقش مدیران شهری کاردان در قالب یک نهاد مدیریتی فراگیر و کارآمد در رفع مشکلات و نیازهای روز افزون شهروندان ضرورت پیدا می کند. شهر همدان نیز با سابقه تاریخی کهن و افزایش روز افزون جمعیت که در دهه های اخیر اتفاق افتاده است از این قاعده مستثنی ن...
متن کاملبررسی تحولات ساختار فضایی در مورفولوژی شهر طی ادوار تاریخی. نمونه موردی: شهر زنجان
ساختار فضایی شهر زنجان در گذر زمان و در نتیجه شرایط مکانی، زمانی به تدریج توسعه و شکل یافته است. از این رو اولین گام در شناخت بافت‌های فرسوده در ساختار فضایی کلانِ شهر، لزوم بررسی پیشینه و سیر تحول آن تاکنون است؛ تا از این طریق بتوان عوامل موثر بر بروز فرسودگی را مورد بررسی قرار داد. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی علل بروز فرسودگی طی ادوار تاریخی انجام گرفته است. بدین منظور با استفاده از روش چی...
متن کاملتطبیق شاخص های شهرسازی اسلامی در فضای شهری (نمونه موردی: راسته بازار مظفریه شهر همدان)
یکی از فضاهای جغرافیایی که از دیرباز، انعکاس دهنده ی ایدئولوژی نظام های حاکم بوده، پدیده ی شهر است. بر این اساس، شهر اسلامی بازتابی از اندیشه های متعالی دین مبین اسلام در تمامی جوانب است. اسلام به عنوان یک فضای فرهنگی و یک فضای ارتباطی ممتاز، بر مناظر شهری، سیمای ظاهری شهرها، ساختارهای و نحوه ی کار آن ها، ارتباط آن ها با یکدیگر و با محیط اطرافشان تأثیر گذاشت. هدف از این تحقیق بررسی موضوعی که یک...
متن کاملمطالعه ای بر نقش و جایگاه مبلمان شهری در نظام شهرسازی ایران (مطالعه موردی: شهر همدان – خیابان دکتر شریعتی)
با گسترش سریع و خارج از کنترل شهرها، دیگرفضاهای عمومی کیفیت لازم جهت جلب رضایت شهروندان و استفاده کنندگان از این فضاها را دارا نمی باشند. در این میان ابزار و عناصری با عنوان ((مبلمان شهری))، می توانند به عنوان ابزاری موثر در دست مدیران شهری در ارتقاء کیفیت این فضاها به کار آیند و مورد استفاده قرار گیرند. کاربرد این ابزار به عنوان وسایلی مهم و موثر در بحث ارتقاء کیفیت محیط های شهری و مدیریت فضاه...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 4 شماره 15
صفحات 53- 68
تاریخ انتشار 2015-08-01
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023