نگاهی نو به طراحی کتابخانه های دیجیتال: کاربرد هستی شناسی در طراحی کتابخانه های دیجیتال معنایی

هدف / زمینه: کتابخانة‎ دیجیتال، مجموعه‎ای یکپارچه از منابع و خدمات الکترونیکی برای گردآوری، سازماندهی، حفاظت و بازیابی اطلاعات به شکل دیجیتال است. ظهور وب معنایی و هستی‎شناسی در عصر حاضر، سبب ایجاد تحول در کتابخانه‎های دیجیتال و طراحی کتابخانه‎های دیجیتال معنایی شده است. در این راستا، مقالة حاضر در نظر دارد به بررسی کاربردهای هستی‎شناسی در طراحی کتابخانه‎های دیجیتال معنایی بپردازد.روش: هستی‎شناسی، بازنمونی صریح، دقیق و گویا از نمونه‎ها، مفاهیم و روابط در یک حوزه موضوعی است که با توجه به ویژگیهایی همچون قابلیت استنتاج، ایجاد ارتباط و میانکنش پذیری بین سامانه‎های اطلاعاتی، حمایت از پردازش زبان طبیعی، فهم پرسش جستجو و...، می‎تواند برای تبدیل کتابخانه‎های دیجیتال به سامانه‎های اطلاعاتی هوشمند و در نتیجه طراحی کتابخانه‎های دیجیتال معنایی، مورد استفاده قرار گیرد. یافته‎ها: ایجاد قابلیتهای گوناگون در معماری کتابخانه‎های دیجیتال بویژه قابلیت استدلال، امکان تبادل اطلاعات میان کتابخانه‎های دیجیتال و سایر سامانه‎های اطلاعاتی، توصیف معنایی منابع موجود در کتابخانه‎های دیجیتال از طریق ادغام فراداده‎های کتابشناختی قالب مارک در هستی‎شناسی (مانند هستی‎شناسی MarcOnt)، ارتقای سیستم پرسش و پاسخ در کتابخانه‎های دیجیتال (مانند BT Digital Library)، ایجاد محیط رابط کاربرپسند و امکان مرور و جستجوی آسان و سریع مدارک، برخی از کاربردهای هستی‎شناسی در کتابخانه‎های دیجیتال هستند که در این مقاله بررسی می‎شوند.