نگرشی تطبیقی بر شگردهای طنز در شعر نیما یوشیج و احمد مطر

از آنجا که به اعتقاد برخی، طنز، هنری­ترین شیوه انتقاد است، در جامعه و فضایی که بی­ عدالتی اجتماعی و سیاسی، خفقان، تزویر و دروغ، بر ذهن و زبان جامعه مسلّط می­ شود، زبان شاعر تیزبین از طنز به­عنوان هنری­ترین سلاح مبارزه با این مفاسد بهره می‌گیرد. نوشتار حاضر پژوهشی است که در آن نگارندگان کوشیده­اند پس از معرّفی مختصر طنز و انواع آن، شگردها و شیوه‌های گوناگون طنز در شعر دو شاعر معاصر ایران و عراق را بررسی نمایند. از آنجا که در بیان طنزآمیز، هدف مطلب گاهی در لفّافه قرار می­ گیرد و مخاطب در فهم آن با پیچیدگی مواجه می­شود، این­گونه پژوهش­ها می­تواند به شناخت لایه های درونی شعر شاعران از حیث معناشناختی، زبان­شناختی و حتّی زیباشناختی یاری رساند و همچنین در شناخت ابعاد طنز در قلمرو شعر معاصر به مخاطب کمک کند؛ بنابراین، پس از توصیف و تحلیل نمونه‌هایی از آثار هر دو شاعر به این نتیجه می‌رسد که این دو شاعر با به‌کارگیری شیوه‌ها و شگردهایی خاص؛ همچون استفاده از تشبیه و تصویرآفرینی، استفاده از شخصیّت‌های غیر انسانی و غیره، از طنز بین سوژه‌های متن و پیام و معنی آن‌ها در بیان انتقادی اغراض خود بهره جسته‌اند.