همبستگی ابعاد هیجانی کلمات و مولفه‌های واژگانی-معنایی در دانشجویان فارسی زبان

  سابقه و هدف: هیجان در فعالیت‌های شناختی مغز و پردازش اطلاعات توسط آن ازجمله در سرعت تشخیص کلمات نقش مهمی دارد. دو بعد برای هیجان لحاظ می‌شود: بار و برانگیختگی. تنها در مطالعات محدودی به هر دوی این ابعاد توجه شده و هنوز کاملاً مشخص نیست آیا این دو بعد مستقل هستند یا هم‌بستگی دارند. از سوی دیگر سرعت تشخیص بینایی کلمات تحت تاثیر برخی مولفه‌های واژگانی-معنایی نیز قرار دارد. یافتن رابطه بین ابعاد هیجانی با هم و با مولفه‌های واژگانی- معنایی در بررسی استقلال ابعاد هیجانی اهمیت دارد. مواد و روش‌ها: 100 دانشجو بر اساس مقیاس لیکرت به 300 کلمه پرسش‌نامه از نظر ابعاد هیجانی و ویژگی‌های واژگانی- معنایی نمره دادند و سپس هم‌بستگی داده‌ها با آزمون رگرسیون خطی و مربع بررسی شد. یافته‌ها: بین بار و برانگیختگی هم‌بستگی قوی‌ای وجود داشت به‌طوری‌که با افزایش بار، برانگیختگی بیش‌تر می‌شد هم‌چنین برانگیختگی کلمات منفی به‌طور معناداری بیش از کلمات مثبت بود. هم‌بستگی مثبت متوسطی بین بار و میزان آشنایی کلمات و هم‌بستگی ضعیف یکسانی بین قابلیت تصور و بار هیجانی و نیز قابلیت تصور و برانگیختگی وجود داشت. به این معنا که کلماتی با بار یا برانگیختگی بیش‌تر، راحت‌تر تصویرسازی می‌شدند.  نتیجه‌گیری: علی‌رغم هم‌بستگی معنادار بین بار و برانگیختگی چون برانگیختگی کلمات مثبت و منفی متفاوت بود و هر بعد با ویژگی‌های واژگانی متفاوتی هم‌بستگی داشت، این دو بعد مجزا هستند. این استقلال باید در مطالعات آینده مدنظر باشد. فهرست واژگان هیجانی فارسی این تحقیق که هم به لحاظ ابعاد هیجانی و هم واژگانی- معنایی نمره‌دهی شد، می‌تواند ابزاری اولیه برای مطالعات آتی باشد