هند و امنیت همه‌جانبه در پرتو استراتژی همکاری‌جویی چندگانه

هدف اصلی این مقاله واکاوی دلایل و نشان دادن روندهای مرتبط با تلاش‌های هند برای تامین امنیت همه‌جانبه در پرتو همکاری‌جویی چندگانه است. پایان جنگ سرد شرایطی را به وجود آورد که الزامات و ضرورت‌های حاکم بر جوامع به ویژه سیاست خارجی قدرت‌های نوظهور با تحول مواجه شود. در این راستا، قدرت های نوظهوری چون هندوستان در راستای تامین منافع ملی وارتقای امنیت از سمت نوعی ایدئولوژی‌گرایی به رویکردی مبتنی بر همکاری جویی چندجانبه حرکت کردند. این مقاله با طرح این سوال که چرا استراتژی هند برای تامین امنیت همه‌جانبه و ارتقای منافع ملی در سال های اخیر با این تغییر مواجه شده است؟ و مهم‌ترین نمودهای عینی آن کدام‌اند؟ با اتکا بر روش توصیفی-تبیینی این فرضیه را مطرح می‌کند که این تغییر متاثر از دو دسته عوامل سطح داخلی و سیستمی است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که در سطح داخلی مولفه‌هایی همچون خواست ملی برای ایفای نقش به‌مثابه قدرت بزرگ، کاهش اثرگذاری ایدئولوژی و ذهنیت نخبگان جدید موثر بوده و در سطح سیستمیک نیز می‌توان به عواملی مانند پایان جنگ سرد، ارزش‌های دموکراتیک و ظهور چین اشاره کرد. توسعه روابط همکاری‌جویانه هند به صورت همزمان با چین، امریکا، پاکستان و همسایگان نمودهای عینی این تحول به شمار می‌روند.