واکاوی نظریه اخلاقی خواجه‌نصیر با رویکردی معرفت‌شناسانه

نویسندگان

  • سعیدی مهر, محمد دانشگاه تربیت مدرس
  • شرف, رهام دانشگاه زنجان
چکیده مقاله:

نظریه اخلاقی خواجه نصیرالدین طوسی، یکی از مهم‌ترین و قابل تأمل‌ترین نظریات در حوزه اخلاق فلسفی اسلامی است. در این نوشتار، نظریه اخلاقی وی را از منظر معرفت‌شناسی اخلاق ـ که خود یکی از شاخه‌های اصلی فرااخلاق است ـ بررسی می‌کنیم. مسئله ابتدایی، امکان معرفت اخلاقی در نظریه اوست. با توجه به اینکه وی حسن و قبح افعال را عقلی می‌داند، می‌توان نتیجه گرفت که معرفت به‌ درستی یا نادرستی، احکام اخلاقی را امکان‌پذیر لحاظ می‌کند. دومین مسئله‌، روش توجیه احکام اخلاقی است. بر مبنای یافته‌های این پژوهش، وی درباره توجیه گزاره‌های اخلاقی، تعریف‌گرای طبیعت‌گرا است. درنهایت نیز با توجه به اهمیت مسئله نسبی‌گرایی در معرفت‌شناسی اخلاق، مطلق یا نسبی بودن نظریه اخلاقی خواجه‌نصیر ارزیابی خواهد شد. بر اساس مبانی اصلی نظریه اخلاقی وی می‌توان نتیجه گرفت که وی نسبی‌گرایی اخلاقی را رد می‌کند و کلیت و جهان‌شمولی احکام اخلاقی را می‌پذیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

واکاوی نظریه حکومتی‌بودن تعیین اصناف دیه نفس با رویکردی انتقادی به ماده 549 قانون مجازات اسلامی

مناصب معصومین(علیهم‌السلام( را می‌توان به سه منصب ابلاغ احکام الهی، قضاوت و ولایت تقسیم کرد. توجه به شأن معصوم در صدور یک روایت کمک زیادی به فهم درست آن می‌کند؛ چه آنکه روایاتی که به اعتبار ابلاغ حکم الهی از معصوم صادر شده غیرقابل تغییر است؛ حال آنکه روایات صادره به اعتبار شأن قضایی یا ولایی معصوم، تحول‌پذیرند. سؤال مهم در اینجا آن است که آیا روایات ناظر به اصناف شش‌گانه دیه به اعتبار منصب ابلا...

متن کامل

واکاوی مؤلفه‌های رفتاری ایثار با رویکردی به قرآن و حدیث

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه‌های رفتاری ایثار با رویکردی به آیات قرآن کریم و احادیث ائمه معصومین(ع) انجام شده است. روش پژوهش گراندد تئوری (داده بنیاد) می­باشد. چهار گروه مبانی نظری و سوابق پژوهشی و آیات و احادیث مرتبط با مفهوم ایثار جامعه آماری می‌باشند که با کمک روش نمونه­گیری هدفمند از میان منابع گروه اول و دوم منابع در دسترس، به روز و قابل اعتماد به عنوان نمونه انتخاب شدند. اما در بررسی د...

متن کامل

«حلقۀ کندوکاو اخلاقی»، رویکردی نوین در تربیت اخلاقی

هدف اصلی این پژوهش مقایسۀ رویکرد فلسفه برای کودکان با سایر رویکردهای مهم در موضوع تربیت اخلاقی است. بدین منظور با طبقه‌بندی رویکردهای تربیت اخلاقی بر اساس ابعاد وجود آدمی (باور، عاطفه، اراده و رفتار) به رویکردهای باورمحور، عاطفه‌محور، اراده‌محور و رفتارمحور، مهم‌ترین نظریه‌ها ذیل هر یک از این رویکردها به طور مختصر تبیین شده است. در رویکرد باورمحور، نظریۀ تبیین ارزش‌ها و نظریۀ رشد قوۀ قضاوت اخلا...

متن کامل

واکاوی اصول تعامل اخلاقی پلیس با جامعه در آثار حِسبه‌نویسان

ارتقای سطح کمّی و کیفی تعامل پلیس و جامعه که به افزایش سرمایۀ اجتماعی این سازمان منجر می‌شود، از دغدغه‌های مهم در مدیریّت پلیس جامعه‌محور است. حاکم شدن اخلاق بر رفتار پلیس می‌تواند نقش مهمّی در این زمینه داشته باشد. از سوی دیگر، در آثار دانشمندان اسلامی، عمدۀ مباحث مربوط به نحوۀ تعامل مجری قانون با مردم، به منابعی مربوط است که به امر حسبه پرداخته‌اند و در خلال آن‌ها به فرد محتسب، توصیه‌هایی اخلاقی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 31

صفحات  71- 86

تاریخ انتشار 2016-04

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023