واکنش تعدادی از ژنوتیپ‌های نخود نسبت به نژادهای قارچAscochyta rabiei عامل بیماری سوختگی آسکوکیتایی (Ascochyta blight) در گلخانه

بیماری سوختگی اسکوکیتایی در اثر قارچ Ascochyta rabiei (Pass.) Lab.، مهم‌ترین بیماری نخود معمولی در دنیا و ایران است. آگاهی از نژادهای عامل بیماری در هر منطقه برای دستیابی به ارقام مقاوم ضروری است. در این تحقیق نژادهای فیزیولوژیک 28جدایه A. rabiei که در سال‌های 1392و1393 از پنج ناحیه استان کرمانشاه جمع‌آوری و خالص‌سازی شده بودند، با استفاده از هفت رقم افتراقی نخود بررسی و در نهایت در شش نژاد فیزیولوژیک گروه‌بندی شد. هفت جدایه (25%) متعلق به نژاد 1، پنج جدایه (8/17%) متعلق به نژاد 2، هفت جدایه (25%) متعلق به نژاد 3، چهار جدایه (4/14%) متعلق به نژاد 4، دو جدایه (2/7%) متعلق به نژاد 5 و سه جدایه (6/10%) متعلق به نژاد 6 بودند. نژادهای1،2،3و4 با 23جدایه (1/82%) در تمامی نواحی استان پراکنده بودند، در حالی که نژاد6 با قدرت بیماریزایی بالا فقط در سرارود مشاهده ‌شد. برای ارزیابی مقاومت در گلخانه، 48 ژنوتیپ نخود شامل ارقام متداول کشت، لاین‌های پیشرفته برنامه به‌نژادی و توده‌های بومی با اسپورهای شش نژاد قارچ مایه‌زنی شدند، یادداشت برداری از تیپ آلودگی و واکنش ژنوتیپ‌ها دوازده روز بعد از مایه‌زنی با الگوی 9-1 انجام شد. براساس نتایج، بیشتر ارقام یا ژنوتیپ‌ها نسبت به نژادهای عامل بیماری حساس بودند. ارقام عادل و آزاد که طی چند سال اخیر توسط موسسه تحقیقات کشاورزی دیم معرفی شده‌اند در مقابل نژاد 6 نیمه مقاوم ولی نسبت به بقیه نژادها مقاوم بودند. بقیه ژنوتیپ‌ها نسبت به این نژاد حساس یا خیلی حساس بودند. با توجه به جمعیت و پراکنش بالای نژادهای 1،2،3و4 در استان کرمانشاه می‌توان علاوه بر ارقام عادل وآزاد، لاین‌های Flip51-87-3C، 3274 ILC-و LMR-165 که نسبت به این نژادها مقاوم یا نیمه مقاوم بودند را هم به عنوان منابع مقاومت مطلوب برای منطقه توصیه کرد.