پاسخ زراعی و فیزیولوژیک سیاه دانه ( Nigella sativa L.) به محلول پاشی آسکوربات و متانول در شرایط تنش کم آبیاری

امروزه کاربرد مواد آنتی اکسیدان و تنظیم کننده اسمزی به‌منظور کاهش آثار منفی ناشی از تنش‏های مختلف مطرح شده است. آسکوربات و متانول از جمله موادی هستند که موجب مقاومت گیاه به تنش‌ها می‌شوند. جهت بررسی این موضوع در گیاه دارویی سیاه‌دانه آزمایشی در سال 1390 به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در دانشگاه شاهرود انجام شد. فاکتور اصلی شامل آبیاری (8 و 16 روز به‌عنوان عدم‌تنش و تنش) و فاکتورهای فرعی شامل محلول‌پاشی متانول (صفر، 15 و 30 درصد حجمی) و آسکوربات (صفر، 10 و 20 میلی‌مولار) بودند. سطوح تنش پس از استقرار بوته‌ها و محلول‌پاشی‌ها 45 و 55 روز پس از کاشت انجام شد. نتایج نشان داد که تجمع ماده خشک در برگ و ساقه، وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی در بوته، محتوای نسبی آب برگ و شاخص پایداری غشاء تحت تأثیر تنش کم‌آبیاری به‌طور معنی‌دار کاهش پیدا کردند. محلول‌پاشی آسکوربات و متانول به‌ویژه در غلظت بالاتر سبب افزایش کلیه صفات یاد شده به‌جز وزن هزار دانه در هر دو شرایط تنش و عدم‌تنش گردید. گیاهانی که بالاترین غلظت آسکوربات و متانول را باهم دریافت کردند، از شاخص پایداری غشاء و محتوای نسبی آب برگ بالاتری برخوردار بودند. عملکرد روغن نیز در این شرایط 8/27 درصد بیشتر از شاهد بود. بنابراین در شرایط این آزمایش تیمار 20 میلی‌مولار آسکوربات و 30 درصد حجمی متانول قابل توصیه است.