پراکنده رویی شهر بابل و تغییرات ساختاری-کارکردی روستاهای پیرامون-مطالعه موردی: روستای «سیاه کلا محله»
نویسندگان
چکیده مقاله:
بطور کلی، شهرهای بزرگ و متوسط ایران در شش‌دهه اخیر با رشد شتابان و گسترش پراکنده به تأثیر از فرایند نوسازی مواجه بوده‌اند. این روند، اغلب به دگردیسی و استحاله ساختاری و کارکردی روستاهای واقع در پیرامون این شهرها منتهی شده است. هدف این پژوهش، شناخت الگوی گسترش شهر بابل از سال 1335 تا 1395 و تأثیر آن بر تغییرات ساختاری و کارکردی روستاهای پیرامون آن، به‌ویژه روستای «سیاه‌کلامحله» است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش به دو روش کتابخانه‌ای و میدانی جمع‌آوری شده است. برای مطالعات میدانی از ابزار پرسشنامه و از سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت تهیه نقشه‌ها، تحلیل میزان، جهت (افقی و عمودی)، الگو (منفصل، خطی و خوشه‌ای) و شکل گسترش (پراکنده و فشرده) شهر بابل استفاده شده است. برای محاسبه و تعیین میزان پراکنده‌رویی شهر بابل از مدل کمی هلدرن و تحلیل آنها در دوره‌های مختلف استفاده گردید. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که پراکنده‌رویی شهر بابل بر روی اراضی کشاورزی و با ادغام و الحاق روستاهای پیرامون آن اتفاق افتاده و تغییرات ساختاری و کارکردی گسترده‌ای را در روستای سیاه‌کلامحله درپی داشته است. به‌گونه‌ای که، حدود 74 درصد رشد افقی این شهر در دوره زمانی 1335 تا 1395 به‌واسطه رشد جمعیت و 26 درصد آن به تأثیر از پراکنده‌رویی اتفاق افتاده است. در اثر این روند، تعداد 16 آبادی و روستاهای پیرامون این شهر به محدوده قانونی آن طی سال‌های ادغام و الحاق شده‌اند. پراکنده‌رویی این شهر به‌صورت متصل (شمال، جنوب و در امتداد محورها) و منفصل به‌صورت تغییر کالبدی سکونتگاههای پیرامونی این شهر به‌وقوع پیوسته است.
منابع مشابه
بررسی روند پراکنده رویی و تغییرات فضایی شهر بابل
پراکنده‌رویی از اشکال گسترش استکه در نیمقرن اخیر وارد ادبیات مدیریت و برنامه‌ریزی شهری کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران،شده است. برخی شهرهای ایران این نوع گسترش را در مرحله رشد شتابان تجربه کردهاند. این شهرها با مشکلات فراوان، مانند توسعه بدون برنامه‌ریزی، افزایش سکونتگاههای غیررسمی، نوسان شدید قیمت زمین و مسکن، افزایش هزینه زیرساختها و خدمات شهری، به زیر ساخت و ساز رفتن اراضی کشاو...
متن کاملبررسی روند تغییرات کارکردی خانه‌های روستایی نمونه موردی: روستای گرجی محله، شهرستان بهشهر، استان مازندران
طی چند دهه اخیر، روستاهای ایران، تحت تأثیر تغییرات اجتماعی، از لحاظ زیستی و فرهنگی، دچاردگرگونی فزاینده‌ای شده اند. در دوره پیش از مدرن که مربوط به حدود نیم قرن پیش است، روستا همواره الگوی تولید بوده و به عنوان بنیان شهر، از اهمیت اقتصادی و اجتماعی زیادی برخوردار بوده است. اما پس از گسترش مدرنیسم و با توسعه امکانات و خدمات رفاهی در روستا تغییراتی نیز در شیوه یا "سبک زندگی" روستایی پدید آمد که ...
متن کاملتبیین تحولات ساختاری- کارکردی روستاهای پیرامون شهری مطالعه موردی: منطقه زنجان
چکیده روابط موجود میان شهر و روستا و چگونگی کم و کیف آن به صورتهای گوناگون بر شکل پذیری رشد و توسعه سکونتگاههای روستایی و همچنین بر روابط درونی ( کارکرد) و بیرونی (ساختار) آنها اثر می گذارد. مستقل از برداشتهای گوناگون نظری، آنچه بیش از هر چیز باید در نظر گرفته شود ویژگیهای زمانی و مکانی است. بر همین اساس سعی شده است در تحقیق حاضر، کلیه شاخصها در دو دوره زمانی گذشته ( 1365) و حال (1388) در نوا...
15 صفحه اولتحولات ساختاری –کارکردی مسکن سکونتگاه های روستایی پیرامون شهر اشترینان
گسترش شهرگرایی و خزش شهری در دهه‌های اخیر بسیاری از سکونتگاههای روستایی را که در پیرامون و حریم شهرها قرارگرفته‌اند با چالش مواجه ساخته است. یکی از این چالش‌ها تحولات ساختاری و به‌تبع آن تحول در کارکرد مسکن این تیپ از سکونتگاههای روستایی که در حاشیه شهرها به‌خصوص شهرهای متوسط و بزرگ هستند می‌باشد به دلیل اینکه در مباحث مربوط به برنامه‌ریزی فضایی و جغرافیایی هر ساختاری کارکرد ویژه خود را می‌ط...
متن کاملتحولات ساختاری- کارکردی روستاهای پیرامون شهری (مطالعه موردی: منطقه خرم آباد)
ناحیه به منزله ی یک سیستم جغرافیایی که متشکل ازشهرها و روستاهای پیرامون آنها است ، ضمن داشتن جریانات اقتصادی- اجتماعی و سیاسی- مذهبی با نواحی سکونتگاهی بالادست ، عناصر و قسمت های مختلف آن ناحیه به شکلی نظاموار دارای ارتباط و پیوندهای متقابل با یکدیگر می باشند . روابط موجود بین شهرها و روستاها برشکل پذیری رشد وتوسعه روستاها و روابط درونی و بیرونی آنها اثرمی گذارد .این پژوهش برآن است بابهره گیری ...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 19
صفحات 47- 72
تاریخ انتشار 2019-07-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023