پهنه بندی تراز آب زیرزمینی دشت مرند بر اساس پتانسیل های موجود

چکیده     سطح و کیفیت آب­های زیر زمینی در ارتباط با متغیرهای مختلف تغییر می­کند. هدف از این تحقیق، تخمین تغییرات زمانی و مکانی تراز آب زیرزمینی دشت مرند می‌باشد. برای این منظور، محاسبات بیـلان آبی در نرم‌افزار Excel و پهنه‌بـندی مکانی تغییرات در ArcGIS انجام ‌شد. نتایج بررسی‌ها در وضعیت موجود نشان می‌دهد که در دوره­ی آماری 32 ساله تراز آب زیرزمینی دشت به طور متوسط با افتی معادل 52 سانتی‌متر در سال و در 10 سال اخیر بـه طور متوسط با افتی معادل 48 سانتی‌متر در سال روبـرو شده است. برای بررسی روند تغییرات تراز آب زیرزمینی دشت در سال‌های آتی، ابتدا آبخوان دشت مرند به چهار پهنه­ی مختلف تقسیم و سپس سه سناریو به صورت، 1) تأمین همه­ی مصارف از منابع آب زیرزمینی، 2) تأمین مصارف شرب و صنعت از رودخانه­ی ارس، 3) تأمین مصارف شرب و صنعت از رودخانه­ی ارس و اعمال مدیریت مصرف بهینه تعریف شد و در نهایت برای هر یک از سناریوها، تراز آب زیرزمینی دشت در شهریور 1393 و 1398 پهنه‌بندی گردید. نتایج بررسی­ها نشان می‌دهد که در سناریوی اول، با تشدید افت سطح آب زیرزمینی در تمامی پهنه‌ها، وضعیت آبخوان بحرانی‌تر شده و افت تراز آب زیرزمینی در برخی نواحی به 6/2 متر می‌رسد. با اعمال سناریوی دوم، تراز آب زیرزمینی دشت حداقل 67/1 و حداکثر 93/1 متر افزایش می‌یابد و با ادامه این روند بعد از 14 سال آبخوان به وضعیت سال 1384 برمی‌گردد. همچنین با اعمال سناریوی سوم تراز آب دشت، حداقل 78/4 متر و حداکثر 29/5 متر افزایش می‌یابد که با ادامه این روند بعد از 5 سال آبخوان به وضعیت سال 1384 برمی‌گردد.