پژوهش های لرزه شناسی باستانی بر روی سامانه گسل خزر، با تکیه بر روش پارینه لرزه شناسی (سایت پیش از تاریخ گوهرتپه، بهشهر- مازندران)

نویسندگان

  • حمید نظری دانشیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
  • زینب بختیاری زاده کارشناسی ارشد، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
  • علی ماهفروزی استادیار، دانشکده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
  • محمدعلی شکری کارشناسی ارشد، سازمان زمین شناسی مرکز گیلان، ایران
چکیده مقاله:

به عقیده باستان­شناسان انسان‌هایی که در غارهای باستانی مازندران همچون غار کمیشان، غار هوتو و غار کمربند زندگی می‌کردند، پس از خروج از غار به مرور وارد دوره روستانشینی شده و سپس در نهایت در عصر مفرغ و آهن باعث شکل­گیری و پیدایش گوهرتپه شدند. مطالعات باستان­شناسی اشاره به قدمت 14 هزار ساله این منطقه دارد و یافته­هایی از آغاز دوره فراپارینه‎سنگی  تا عصر آهن را آشکار می­سازد. در این پژوهش بررسی­های لرزه­شناسی باستانی با تکیه بر دانش پارینه­لرزه­شناسی بر روی سامانه گسلی خزر در سایت پیش از تاریخ گوهرتپه در ناحیه بهشهر استان مازندران انجام گرفته است. بررسی­های پارینه­لرزه­شناسی به روش میدانی در ترانشه باستان­شناسی سایت گوهرتپه انجام شده و داده­های ژئوفیزیکی (GPR و ژئوالکتریک) از محدوده در مقیاس مناسب مورد بررسی قرار گرفته است. بر پایه انجام پژوهش­های پارینه­لرزه­شناسی 5 رویداد زمین­لرزه­ای در بازه زمانی 3500 تا 5000 سال گذشته، با بزرگای 2/6 تا 0/7 در مقیاس بزرگای گشتاوری (Mw) شناسایی شده است. همچنین بیشینه جابه جایی قائم شناسایی شده در مشاهدات پارینه­لرزه­شناسی توسط برداشت­های ژئوفیزیکی و داده­های GPR نیز تأیید شده است. همچنین دوره بازگشت میانگین رخداد­های زمین­لرزه­ای در حدود 375 سال برآورد شده است. بر اساس بررسی­های لرزه­شناسی باستانی انجام گرفته در منطقه، مشخص شده است که وقوع رخدادهای زمین­لرزه­ای در منطقه سبب از بین رفتن و یا کوچ و مهاجرت مردمان پیش از تاریخ گوهرتپه در محدوده زمانی چند صد سال شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شناسایی الگوی خوشه ای رخداد زمین لرزه های پارینه روی گسل گلباف، جنوب خاوری کرمان

گستره گلباف در استان کرمان (جنوب خاوری ایران) در سال­های1360 تا 1376خورشیدی شاهد رویداد پنج زمین­لرزه با بزرگای میان Mw 5.4-7.1 بوده است. رویداد این زمین­لرزه­ها در بازه­ زمانی هفده سال نشان‌گر الگوی خوشه‌ای رخداد زمین‌لرزه‌ها روی سامانه گسلی گلباف (گوک) است. در این بخش با بهره‌گیری از رهیافت‌های موجود در دانش‌های  ریخت‌زمی...

متن کامل

جستجوی زمین لرزه های تاریخی در تپه باستانی سیلک، با استفاده از باستان شناسی لرزه ای

زمین لرزه های تاریخی، از اهمیت ویژه ای در زلزله شناسی مهندسی برخوردارند و همواره مورد توجه بوده اند. زمین لرزه های مخرب قدیمی، سکونت گاه های باستانی مهمی را از بین برده اند. توجه به این امر ضرورت انجام بررسی هایی از این دست در کشور را ضروری می سازد. به این منظور، منطقه باستانی کاشان- سیلک، در 3 کیلومتری جنوب کاشان،  به لحاظ رخداد زمین لرزه های تاریخی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس مطالعات باستان...

متن کامل

پیشینه لرزه ای و برآورد آهنگ رسوبگذاری در آبرفت های جوان باختر تهران (چیتگر) با استفاده از داده های پارینه لرزه شناسی

گسل شمال تهران با درازایی نزدیک به  110 کیلومتر در شمال تهران از  بخش جنوبی البرز مرکزی، با راستای خاوری- باختری (N25˚E) و شیب (30˚NE) در ادامه باختری گسل  مشاء قرار دارد. شاخه چیتگر مانند گسل­های میلاد و وردآورد در قالب سامانه گسلی افزایشی (Propagati...

متن کامل

بررسی زمان هشدار احتمالاتی برای سامانه هشدار سریع زمین لرزه بر روی گسل شمال تبریز

با توجه به اینکه پیش‌بینی دقیق زمین‌لرزه با دانش فعلی بشر امکان‌پذیر نمی‌باشد؛ بنابراین، یک سامانه هشدار سریع زمین‌لرزه می‌تواند نقش پراهمیتی در کاستن تلفات و خسارات زمینلرزه‌ها داشته باشد. در این مطالعه با استفاده از تعریف تابع احتمالاتی، میزان اجرایی بودن سامانه هشدار سریع زمین‌لرزه برای گسل شمال تبریز در شمال‌غرب ایران بررسی و زمان هشدارهای در سایت و ناحیه‌ای مناطق و شهر-های در معرض خطر که ش...

متن کامل

الزامات کلامی پژوهش میان رشته ای در قرآن؛ با تکیه بر سطوح معرفت شناسی، اصطلاح شناسی و روش شناسی

متن الهی قرآن کریم و رابطه مستقیم آن با عقاید مسلمانان از جمله عناصر مؤثری محسوب می‌شوند که باعث پدید آمدن نوعی انحصارگرایی صنفی در زمینه انجام تحقیقات قرآنی توسط عالمان دین در سنت قرآن‌پژوهی مسلمانان شده است. همین مسئله باعث نوعی کنترل در مواجهه با قرآن شده بود و به‌همین دلیل نتایج به‌دست‌آمده در این نوع تحقیقات نیز عمدتاً منطبق با مبانی و جهان‌بینی اسلامی بود، زیرا محقق قرآن‌پژوه از شناخت کامل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 28  شماره 110

صفحات  209- 220

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023