ژئـوشیمی و محیط زمین‌ساختی سنگ‌های آتشفشانی در کوه تـاوشانا (جنوب‌غرب آستارا)

سنگ‌های آتشفشانی در کوه تاوشانا به سن ائوسن در کوه‌های تالش در غرب استان گیلان برونزد قابل توجهی دارند. از نظر سنگ‌نگاری، ترکیب عمده تراکی‌آندزیتی با بافت مگاپورفیری دارند. از نظر ژئوشیمیایی این سنگ‌ها جزو سری قلیایی پتاسیمی بوده و بی‌هنجاری‌های منفی Nb, Ta, Ti و بی‌هنجاری مثبت K و Pb از شواهد آلودگی این سنگ‌ها با پوسته قاره‌ای هستند. در نمودارهای تشخیص جایگاه‌های زمین‌ساختی، تراکی‌آندزیت‌های تاوشانا در محدوده بازالت‌های کافتی درون صفحه قاره‌ای یعنی بازالت‌های کمربندهای کششی درون قاره‌ای و یا مراحل آغازین کافت قاره‌ای قرار گرفته‌اند و روندی از بازالت‌های تولئیتی به سمت بازالت‌های انتقالی نشان می‌دهند و از مؤلفه غنی‌شدگی گوشته‌ای و پوسته‌ای پیروی می‌کنند. مطالعه روند الگوی عناصر ناسازگار و مقایسه آنها با مقادیر تولئیت‌های قاره‌ای و پوسته قاره‌ای بالایی حاکی از آن است که ماگمای اولیه تشکیل‌دهنده، مشابه تولئیت‌های قاره‌ای بوده که با سنگ‌های پوسته قاره‌ای بالایی آلوده شده‌اند، و ویژگی پتاسیمی منطقه از مشخصه‌‌های ناحیه منشأ آنها نبوده بلکه آلودگی پوسته‌ای سبب بالا‌رفتن مقدار پتاسیم ماگما و ایجاد سری پتاسیمی و شوشونیتی کاذب در سنگ‌های منطقه شده است.