ژئوشیمی زیست‌محیطی فلزات سنگین در رسوبات ساحلی خلیج گواتر، منتهی‌الیه جنوب شرقی ایران

در این تحقیق، رسوبات ساحلی خلیج گواتر جهت تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین به‌وسیله‌ی فرایندهای طبیعی و یا فعالیت‌های انسانی مورد بررسی قرار گرفتند. برای این کار، نمونه‌برداری از 14 ایستگاه در تابستان 1388 انجام شد و به‌وسیله‌ی طیف‌سنج جرمی پلاسمای جفت‌شده القایی غلظت عناصر آهن، منیزیم، منگنز، سرب، روی، مس، کروم، کادمیوم و نیکل در نمونه‌ها اندازه‌گیری و با عیارهای استاندارد زیست‌محیطی مقایسه شد. به‌علاوه، رسوبات به روش‌ تر و دستگاه دانه‌بندی لیزری دانه‌بندی گردیدند و درصد مواد آلی آنها نیز تعیین شد. مطالعه‌ی نقشه‌های هنجارسازی ژئوشیمیایی نشان داد که بیشترین غلظت فلزات سنگین مرتبط با رسوبات ساحلی پسابندر است که در آن غلظت عناصر آهن، منگنز، سرب، روی و کروم به ترتیب 15/3، 53/2، 35/1، 24/4 و 100 برابر عیار طبیعی آنها در محدوده مورد مطالعه است. دلیل این آلودگی، تعمیر و نگهداری شناورهای صیادی و همچنین ورود فاضلاب‌های انسانی به داخل محیط نیمه بسته اسکله پسابندر است. زیست‌بوم جنگل حرا که در اطراف خور گواتر وجود دارد نیز به‌دلیل خصوصیات رسوب‌شناسی بستر و میزان زیاد مواد آلی، محل تجمع برخی فلزات سنگین در خلیج گواتر است. ضرایب همبستگی مبین نقش زیاد کلوئیدهای آلی و غیر آلی شامل هیدروکسیدهای آهن و منگنز و کانی‌های رسی در تحرک و دسترسی زیستی فلزات سنگین در محدوده مورد مطالعه است. همبستگی زیاد عناصر کروم، منیزیم، نیکل و آهن نشان داد که یکی از منابع این عناصر در محدوده مورد مطالعه، انحلال سازندهای افیولیتی توسط رودخانه باهوکلات و انتقال این عناصر به خلیج گواتر است. در این بررسی همچنین مشخص گردید که محل پرورش میگو نقش چندانی در آلودگی منطقه توسط فلزات سنگین ندارد.